تطبیق و امکانسنجی مکانیسم حل و فصل موافقتنامه برجام با اصول پیشرفته داوری

برجام برنامه ای است که سالیان طولانی است که بین ایران و کشورهای عضو در دست بررسی و اقدام است. برنامه ای که تاکنون به هیچ نقطه اشتراک و توافقی کشورها با هم نرسیده اند و همچنان بلاتکلیف مانده است. این بلاتکلیفی و عدم توافق ممکن است از طریق مذاکره و داوری قابل رفع باشد، امری که تاکنون چاره ای از این طریق برای آن اندیشیده نشده است. تاسیس یک مکانیزم داوری با برخورداری از حمایت و الزام آوری قطعنامه شورای امنیت در خصوص برجام اعتباری جهانی به این نهاد داوری خواهد بخشید و امکان ارجاع از سوی همه طرف ها را فراهم خواهد کرد. بنابراین داوری به نوبه خود و به تنهایی می تواند به اختلافات ناشی از برجام خاتمه دهد. داوری می تواندصراحتا به همه اعضای ملل متحد، ارکان آن و حتی اتحادیه اروپا، صلاحیت طرح دعوی اعطا کند. تا هر کدام از طرف های درگیر که بخواهند به راحتی بتوانند از این طریق مشکلات خود را حل نمایند. گرچه چنین پیشنهادی عملی است اما مکانیزم مناسب انتخاب داوران، چالش دیگری خواهد بود که ممکن است با در نظر داشتن تجربه دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا، اندکی نگران کننده باشد ولی چنین انتخابی از نظر حقوقی، برای ایراناحتمالا کم خطرتر از گزینه های پیشین است و البته ممکن است هزینه های اقتصادی تازه ای برای ملل متحد ایجاد کند . بنابراین برجام گزینه مناسبی برای حل و فصل مشکلات برجام می باشد که متاسفانه با وجود گذشت چندین سال این امر نیز محقق نشده است.

Keywords:

برجام , شیوه های حل وفصل اختلافات , داوری , ماهیت برجام , نقاط ضعف و قوت برجام