ارائه خوانش جامعه گرایانه از انسان و نتایج آن در سنت فکری ارسطو

یکی از دل مشغولی های بنیادین و بادوام در ساحت اندیشه سیاسی، رسیدن به توازنی میان دفاع از منافع و آزادی های فردی از یک سو و تقویت علائق و روحیات جامعه گرایانه در انسان از سوی دیگر است. در عصر حاضر و در چارچوب برترییابی سنت فکری لیبرالیسم، فردگرایی و پیگیری منافع و حقوق فردی اولویت یافته و روایتهای جامعه گرا از انسان کمتر مورد توجه قرار می گیرد. یکی از قدیمیترین روایت های جامعه گرا از انسان به سنت فکری ارسطو تعلق دارد. در این مقاله تلاش داریم مبانی توجیهی و پیامدهای خوانش جامعهگرایانه از انسان در اندیشه سیاسی ارسطو را مورد بررسی قرار دهیم. ادعای تحقیق حاضر این است که ارسطو با هدف دفاع از بنیان های جامعه سیاسی دولت-شهر در مقابل روایت های تردیدافکن سوفسطاییان، جامعه سیاسی و انسان را به گونهای به یکدیگر پیوند زده که موجودیت، بقا و دوام هیچ کدام به تنهایی ممکن نیست. از یک طرف اجتماعی بودن وجه تمایز انسان از سایر موجودات و مخلوقات است و از طرف دیگر جامعه سیاسی تنها بستر و محملی است که تحقق غایت انسان که همانا اخلاقی بودن و عقلانی بودن است را امکان پذیر می سازد. جامعه سیاسی زمینه دستیابی و انتقال فضیلتها از جمله فضیلت های اجتماعی و مدنی چون شرم، دوستی و عدالت در انسان را فراهم میآورد و از این رهگذر پیوستگی انسان و جامعه سیاسی به صورت مستمر بازتولید می شود.

Keywords:

ارسطو , اخلاق فضیلت گرا , انسان شناسی , جامعه سیاسی