بررسی تطبیقی معماری دوره پهلوی اول و دوم از منظر نشانه شناسی و معناشناسی (مطالعات موردی موزه ایران باستان و موزه هنرهای معاصر)

این پژوهش به تحلیل و بررسی لایه های تشکیل دهنده و عوامل موثر در ساخت بناهای ماندگار و همچنین چگونگی ارزیابی و دسته بندی انواع نشانه ها و دیدگاه های نشانه شناسی و معناشناسی در جهت الگوبرداری از معماری اصیل ایرانی می پردازد. به این صورت که ابتدا با روش تحقیق تطبیقی-تحلیل محتوا و رویکرد نشانه شناسی با مطالعات کتابخانه ای و میدانی، به بررسی سطوح مختلف نشانه شناسی و معناشناسی و دیدگاه نظریه پردازان در این حوزه و سپس به بررسی تطبیقی دو نسل از معماری ایرانی: موزه ملی ایران باستان و موزه هنرهای معاصر در دوره های پهلوی اول و دوم و بررسی شباهت ها و تفاوت های موجود در مولفه های بنیادین میان این دو بنا می پردازد. در ادامه با کدگذاری و دسته بندی اولیه، ضمن تحلیل مفاهیم در سه سطح اول، دوم و سوم  معانی صریح، معانی ضمنی و معانی نمادین استخراج می شوند. یافته های تحقیق نشان دادند که موزه ها از لایه های مختلفی که در وحدت و یکپارچگی با یکدیگر قراردارند تشکیل شده و معانی و مفاهیم را از طریق پنج لایه با عناوین لایه ساخت، محیطی، دسترسی ها، کالبدی-عملکردی و منظر به مخاطب منتقل می سازند. نتایج نشان داد که خوانش معماری موزه ها، از اهمیت قائل شدن و توجه به لایه های شاکله آن و معناسازی طرح بر طبق لایه های آن حاصل می شود و طراحان موزه های موردبررسی در تلاش بوده اند که با عنایت و اهمیت به سطوح و لایه های تشکیل دهنده موزه ها، در عین توجه به جنبه های کارکردی مطلوب، منعکس کننده مفاهیم زیباشناختی معماری ایرانی بوده و ضمن توجه به نیازهای کاربران، مفاهیم معماری ایرانی را بازآفرینی کنند.

Keywords:

نشانه شناسی , سطوح معانی , معماری ایرانی , لایه های معماری , کدگذاری