شناسایی مولفه های انضباط سازمانی از دیدگاه نهج البلاغه

هدف: انضباط سازمانی نقش مهمی در زندگی بشر و اداره جوامع داشته است. یکی از متغیرهای کلیدی در رشد و توسعه هر سازمان، داشتن کارکنانی منضبط و نظم و ترتیب در امور آن سازمان است؛ نظمی که بر اطاعت و احترام متقابل بین سازمان و کارکنانش مبتنی است و برای موفقیت در کار ضرورت دارد؛ زیرا در سایه همین نظم و انضباط است که بسیاری از دغدغه های سازمانی مرتفع می شود و بستر امنیت پایدار در سازمان حکمفرما خواهد شد؛ بنابراین این پژوهش با هدف شناسایی مولفه های انضباط سازمانی مبتنی بر بیانات امام علی (ع) در نهج البلاغه انجام شده است. روش: روش این پژوهش به این گونه بوده است که با استفاده از شیوه تحلیل مضمون، متن نهج البلاغه با استدلال و منطق بیان شده انضباط سازمانی در جهت تدوین و اجرا شناسه گذاری شد. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، در مجموع ۱۵۲ شناسه مشخص و در قالب ۳۷ مضمون پایه و ۹ مضمون سازمان دهنده «عدالت محوری»، «رعایت قوانین و آیین نامه ها»، «پایبندی به عهد و پیمان سازمانی»، «پذیرش انتقادات و انتقادپذیری»، «تصمیمات و اقدامات مناسب»، «رشد معنوی و تخصصی افراد»، «شایستگی های ارتباطی و اجتماعی»، «کیفیت تعاملات سازمانی» و «رسیدگی کامل به مسائل جاری» ساماندهی شد. در نهایت همه مضامین، ذیل مضمون فراگیر انضباط سازمانی مبتنی بر بیانات امام علی (ع) در نهج البلاغه قرار گرفتند. نتیجه گیری: الگوی نهایی این پژوهش می تواند مبنایی برای مدیران ارشد سازمان ها و ارائه راهکارهایی برای بهبود انضباط سازمانی در سازمان خویش باشد. مدیران بر اساس مولفه های تعریف شده در این پژوهش، می توانند آموزش های متناسب برای ایفای هرچه بهتر سازمان های اداری ارائه دهند.

Keywords:

نظم و انضباط سازمانی , نهج البلاغه , تحلیل مضمون