پهنه بندی عرصه های منابع طبیعی کشور با تمرکز برروی مناطق بیابانی و نیمه بیابانی با استفاده از شاخص ها و معیارهای قابل استخراج از تصاویر ماهواره ای

هدف اصلی تحقیق حاضر، پهنه بندی تمامی عرصه های منابع طبیعی کشور با اولویت مناطق بیابانی و نیمه بیابانی با استفاده از شاخص ها و معیارهای قابل استخراج از اطلاعات سنجش از دوری و با بهره گیری از تکنیک های نوین طبقه بندی تصاویر ماهواره ای است. بر این اساس، پهنه های بیابانی، نیمه بیابانی و اراضی کویری و نمکی کشور به همراه سایر عرصه های منابع طبیعی (همانند اراضی جنگلی، مرتعی، پهنه های آبی و اراضی کشاورزی) با استفاده از سری زمانی تصاویر ماهواره MODIS و با استخراج شاخص ها و پارامترهای مختلفی همانند آلبدو، شاخص تفاضل نرمال شده گیاهی، دمای سطح زمین در طول روز و شب به همراه اختلاف دمای روز و شب مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. در این روش برخلاف روش های کلاسیک طبقه بندی که تنها بر استفاده از یک تصویر ماهواره ای و ویژگی هایی همانند تراکم پوشش گیاهی و یا دمای سطح زمین استوار هستند، نحوه رفتار پوشش های مختلف منابع طبیعی در گذر زمان در شاخص ها و معیارهای قابل استخراج از تصاویر ماهواره ای مورد بررسی قرار خواهد گرفت. بر این اساس، رفتار زمانی هر کدام از عرصه های منابع طبیعی یاد شده در طول سال ۲۰۱۹ میلادی با استفاده از معیارهای سنجش از دوری نام برده شده مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. جهت طبقه بندی کشور با استفاده از شاخص های یاد شده، از روش طبقه بندی شی پایه و با بهره گیری از تکنیک کمترین فاصله بر اساس منطق فازی استفاده گردید. بر اساس نتایج بدست آمده می توان عنوان کرد به ترتیب در حدود ۲/۴۱، ۸/۱۴ و ۹/۳ درصد از مساحت کشور (مجموعا در حدود ۶۰ درصد از خاک کشور) به توسط اراضی بیابانی، نیمه بیابانی و نمک زارها پوشیده شده است که با لحاظ نمودن درصد مساحت اراضی کوهستانی سنگلاخی (۳/۱۱ درصد) می توان عنوان کرد که در حدود ۲/۷۱ درصد از خاک کشور فاقد شرایط زیستی (لم یزرع) مناسب برای فعالیت های کشاورزی و یا موارد مشابه با آن هستند. برطبق انتظار، اراضی بیابانی و نیمه بیابانی در مناطق مرکزی، شرقی، جنوب شرقی و جنوبی کشور تمرکز یافته است و در مناطق شمالی، شمال غربی و غربی کشور هیچ نشانه ای از چنین مناطقی یافت نگردید.

Keywords:

سنجش از دور , مناطق بیابانی و نیمه بیابانی , شاخص NDVI , آلبدو , طبقه بندی شی پایه