ارزیابی صفات ساختاری و عملکردی جمعیت های گونه های Agropyron pectiniforme و Elymus hispidus var hispidus در شرایط دیم، مازندران

گونه های مرتعیAgropyron pectiniforme  وElymus hispidus var. hispidus  از گونه های مهم و خوشخوراک مرتعی در مراتع استان مازندران می باشند. هدف این تحقیق، انتخاب جمعیت های برتر به منظور تولید علوفه و استفاده از آن در برنامه های اصلاحی و احیایی مراتع بوده است. بذرهای تعدادی از جمعیت های بومی گونه های  Agropyron pectiniformeوElymus hispidus var. hispidus  در سینی های پلاستیکی مشبک کشت گردید و بعد از سبز شدن و دوره کوتاه عملیات داشت، در اوایل بهار در عرصه ایستگاه تحقیقاتی پشت کوه در ارتفاعات جنوب شرق ساری، روی دو خط (تکرار) به طول ۲۰ متر طوری کشت شدند که ۴۰ پایه از هر اکسشن روی خط کشت قرار گرفتند. فاصله آنها روی ردیف های کاشت ۵۰/۰ متر و فاصله خطوط از یکدیگر یک متر در نظر گرفته شد. آزمایش طی سال های ۱۳۹۳-۱۳۸۹ انجام شد. در سال اول و دوم به منظور استقرار گیاه از صفات گیاهی یادداشت برداری انجام نشد. معیارهای ارزیابی برای انتخاب گیاه عبارت بودند از: ارتفاع گیاه در زمان ظهور خوشه، سطح پوشش تاجی، درصد زنده مانی، تولید علوفه و تولید بذر. مراحل مختلف فنولوژی شامل مرحله رویشی، گلدهی، تشکیل بذر و رشد دوباره پاییزه با مراجعه ۱۰-۷ روزه یادداشت برداری شدند. داده های بدست آمده در محیط SPSS۱۶ مورد تجزیه وتحلیل آماری قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده های مربوط به عملکرد فاکتورهای مورد ارزیابی نشان داد که اختلاف معنی داری در سطح ۱% بین جمعیت گونه های مورد بررسی از لحاظ عملکرد تولید علوفه، رشد طولی، سطح تاج پوشش، درصد زنده مانی، قدرت نهال و تولید بذر وجود دارد. البته بین سال های مختلف از لحاظ عوامل مورد بررسی اختلاف معنی دار مشاهده نشد. بین برخی از جمعیت های گونه های مورد بررسی از لحاظ مراحل فنولوژیک، اختلاف وجود دارد و در این جمعیت ها، مراحل فنولوژیک دارای تاخیر حدود ۷ روزه می باشد. بنابراین برای تولید و تقویت پوشش گیاهی علوفه ای می توان از بذرهای این جمعیت ها در مراتع کوهستانی استان مازندران استفاده نمود.

Keywords:

گونه های مرتعی , بذر گواهی شده , گندمی , پهن برگ علفی , ویژگی های گیاهی , Agropyron pectiniforme , Elymus hispidus var hispidus