بررسی هوش هیجانی در دانش آموزان

پژوهش های متعدد و مشاهدات مراکز مشاوره ای نشان داده است که عوامل متعدد نامساعدی مانند اضطراب، تنش، تشویش و عدم اعتماد به نفس، ناسازگاری شخصی و اجتماعی و . . . عملکرد تحصیلی ضعیف دانش آموزان را تهدید می کند و نه تنها موجب می شود که تعدادی از آن ها نتوانند به موقع دوره ی تحصیلی خود را به اتمام برسانند، بلکه موجب دگرگونی روحیه آنان می شود و نوعی نگرانی، ناپایداری هیجانی و حتی گاه پاره ای مشکلات عصبی - روانی را برای آن ها ایجاد می کند و سازگاری روان شناختی و اجتماعی آن ها را شدیدا به مخاطره می اندازد. از طرفی، با توجه به آخرین تحقیقاتی که در این زمینه روی مقیاس های قدیمی انجام شده بود و در آن ها ابعاد سازگاری کمتر مورد توجه قرار گرفته بود. متفکران، مخترعان و به طور کلی روشنفکران تعاریف متفاوتی از هوش دارند و به عنوان مثال فیلسوفان در تعریف هوش بر اندیشه های مجرد، زیست شناسان بر قدرت سازش و بقا، متخصصان تعلیم و تربیت بر توانایی و روانشناسان عمدتا بر قدرت سازگاری فرد در محیط یا توانایی درک و استدلال تاکید دارند. روانشناسان هوش های مختلفی را شناسایی کرده اند که بیشتر اینها می توانند در ۳ گروه دسته بندی شود: هوش عینی، هوش انتزاعی و هوش اجتماعی. هوش عینی، توانایی درک اشیاء و کار کردن با آنهاست، در حالی که هوش انتزاعی توانایی در نشانه های کلامی و ریاضی است. شناسایی هوش اجتماعی به روان شناسان کمک می کند تا آنها بتوانند تشخیص دهند چه کسانی از توانایی درک اشخاص و ایجاد رابطه با دیگران برخوردارند که اولین بار توسط ثرندایک در سال ۱۹۲۰ تعریف شد. هوش هیجانی ریشه در تعریف هوش اجتماعی دارد. گلمن هوش هیجانی را چنین تعریف می کند. «هوش هیجانی نوعی دیگری از هوش است. این هوش مشتمل بر شناخت احساسات خویشتن و استفاده از آن برای اتخاذ تصمیم گیری های مناسب در زندگی است. عاملی که به هنگام شکست در شخص ایجاد انگیزه و امید می کند». او معتقد است که هوش بهر در بهترین حالت خود فقط عامل ۲۰ درصد از موفقیت های زندگی است، ۸۰ درصد موفقیت ها به عوامل دیگر وابسته است و سرنوشت افراد در بسیاری از موارد در گرو مهارت هایی است که هوش هیجانی را تشکیل می دهد. نظریه پردازان هیجانی معتقدند که هوش هیجانی به ما می گوید که چه کار می توانیم انجام دهیم، در واقع هوش هیجانی، یعنی داشتن مهارت هایی تا بدانیم کی هستیم، چه افکار، احساسات، عواطف و رفتاری داریم، یعنی شناخت عواطف خود و دیگران، تا بتوانیم براساس آن رفتاری مبتنی بر اخلاق وجدان اجتماعی داشته باشیم.

Keywords:

کلمات کلیدی: هوش هیجانی , سیستم آموزشی , نظریه , دانش آموز , تصمیم گیری