سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

«گمانه زنی هایی در باب مادر ضحاک در شاهنامه»

Publish Year: 1401
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 409

This Paper With 27 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_CLASS-13-2_006

Index date: 15 April 2023

«گمانه زنی هایی در باب مادر ضحاک در شاهنامه» abstract

ضحاک در شاهنامه با راهنمایی­های ابلیس کارویژه­های اهریمنی چون کشتن پدر، گوشت­خواری، انسان­اوباری و جهان­آشوبی را تحقق می­بخشد. این ابلیس در چارچوب تفسیر برون­گرایانه از اسطوره با قراینی، مادر ضحاک است. در روایت شاهنامه، کنش­های انسانی او، بازتاب توطئه­ای خانگی همراه با پسر علیه همسر است. در نمود اساطیری و متون دینی زرتشتی، مادر ضحاک «اودگ» است که با کنش­های ابلیس همراه ضحاک در شاهنامه همخوان است. به لحاظ تاریخ اجتماعی نیز حکومت ضحاک بازتاب حکومت­های مادرسالاری است که قدرت در دستان مادر است. در این قبایل، مادر (ابلیس) شاه کهن (مرداس) را به کمک شاه جوان (ضحاک) می­کشد و برای باروری زمین کشاورزی خون او را بر زمین می­ریزد (کشته شدن مرداس در بوستان). به لحاظ تاریخی نیز طبق نظر قاطبه محققان ضحاک یادآور هجوم اقوام غربی ایران است. گویا حکومت ضحاک و ابلیس (مادرش) بازتاب یکی از هجوم­های گسترده اقوام غربی به مرزهای ایران است که از مرزهای باختری تا بلخ امتداد داشته­است. داستان ضحاک در شاهنامه به نوعی بازتاب دهنده هجمه ملکه سمیرامیس در دوران حکومت پسرش است که با کشتن یا برکناری همسرش محقق شده­است. در این مقاله تلاش بر این است که مشروحا و با روش تحلیلی-تطبیقی چهره مادر ضحاک نمایان گردد.

«گمانه زنی هایی در باب مادر ضحاک در شاهنامه» Keywords:

«گمانه زنی هایی در باب مادر ضحاک در شاهنامه» authors

امیر سلطان محمدی

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، اصفهان، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
آقازاده، فرزین (۱۳۸۹)، ضحاک ماردوش، تهران: ققنوس ...
آموزگار، ژاله (۱۳۷۴)، تاریخ اساطیری ایران، تهران: سمت ...
آیدنلو، سجاد (۱۳۹۷)، «بکشتی یا به گشنی یا به کشتی»، ...
اردستانی رستمی. حمیدررضا (۱۳۹۶/۱)، «آیا ضحاک شاهنامه را می­توان مادینه ...
_______________ (۱۳۹۶/۲)، «چرا رستم از سوی مادر ضحاک نژاد است». ...
_______________ (۱۳۹۲)، «شهرسب، ضحاک و مرداس، شکستگی شخصیت شهرسب در ...
الیاده، میرچا (۱۳۷۵)، اسطوره، رویا، راز، ترجمه رویا منجم، تهران: ...
بالاندیه، ژرژ (۱۳۷۸)، «روایات اساطیری و معتقدات مرامی قبایل آفریقایی ...
بازرگان، نوید (۱۳۸۴)، «اژدهایی به نام آز»، پژوهشنامه ادب حماسی، ...
بلک، جرمی و گرین آنتونی (۱۳۸۵)، فرهنگ­نامه خدایان، دیوان و ...
بندهش هندی (۱۳۶۸)، تصحیح و ترجمه رقیه بهزادی، تهران: موسسه ...
بهار، مهرداد (۱۳۷۶)، پژوهشی در اساطیر ایران، تهران: آگاه ...
بهرامی، احسان (۱۳۶۹)، فرهنگ واژه­های اوستا، تهران: بلخ ...
تاریخ سیستان (۱۳۸۱)، تصحیح محمدتقی بهار، تهران: معین ...
پاکزاد. فضل­الله (۱۳۷۹)، «واژه­ای در شاهنامه»، ایرانشناسی، سال۱۲، شماره ۲، ...
پرادا، ایدت (۱۳۵۶)، هنر ایران باستان، ترجمه یوسف مجیدزاده تهران: ...
پورداوود. ابراهیم (۱۳۷۷).. یشت­ها. تهران: اساطیر_________ (۱۳۱۲)، «زمان زرتشت»، مهر، ...
پیتمن، هالی (۱۳۸۷)، هنر مهرسازی در کنار صندل، خدایان، فرمانروایان ...
جباری، نجم­الدین (۱۳۹۶)، «تقابل جهان­شناختی هنر و جادو در شاهنامه»، ...
حجازی، بنفشه (۱۳۸۵)، زن تاریخ، تهران: قصیده­سرا ...
حمزه اصفهانی (۱۹۶۱)، تاریخ سنی­الملوک و الارض، بیروت ...
خطیبی، ابوالفضل (۱۳۹۰)، «تفسیری تازه از بیت­های بحث برانگیز درباره ...
داتی، ویلیام. (۱۳۹۲)، اساطیر جهان، ترجمه ابوالقاسم اسماعیل­پور، تهران: چشمهدمزیل، ...
دورانت، ویلیام (۱۳۸۵)، تاریخ تمدن، ترجمه احمد آرام، ج۱ مشرق ...
دیاکونوف، ایگور میخایلوی، (۱۳۷۱)، تاریخ ماد، ترجمه کریم کشاورز، تهران: ...
دینوری،ابوحنیفه (۱۳۷۱)، اخبارالطوال، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران: نی ...
راشد محصل، محمدتقی (۱۳۸۱)، نجات­بخشی در ادیان، تهران: پژوهشگاه علوم ...
رستگارفسائی، منصور (۱۳۶۵)، اژدها در اساطیر ایران، تهران: توس ...
رواقی، علی (۱۳۸۶)، «شاهنامه­ای دیگر(۲)»، کیهان فرهنگی، سال ۶، شماره ...
روزنبرگ، دانا (۱۳۷۹)، اساطیر جهان، ترجمه عبدالحسین شریفیان، تهران: اساطیر ...
رید، ایولین (۱۳۸۹)، برادرسالاری، ترجمه افشنگ مقصودی، تهران: به­آذین ...
ستاری، جلال (۱۳۸۴)، سیمای زن در فرهنگ ایران، تهران: مرکز ...
سرکارتی، بهمن (۱۳۸۵)، سایه­های شکارشده، تهران: طهوری ...
__________ (۱۳۵۰)، جابه­جایی اساطیر در شاهنامه، سخنرانی های دومین دوره ...
سیسیلی، دیویدور (۱۳۸۴)، ایران و شرق باستان در کتابخانه تاریخی، ...
شامیان ساروکلایی. اکبر (۱۳۸۸). «فرانک مام فریدون». گوهر گویا. سال ...
_________ (۱۳۸۱). انواع ادبی. تهران: فردوسصفا، ذبیح­الله (۱۳۶۹). حماسه­سرائی در ...
طبری، محمدبن جریر (۱۳۵۲)، تاریخ طبری. ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: ...
فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۸۶)، شاهنامه، دفتراول، تصحیح خالقی مطلق، تهران: مرکز ...
فرنبغ­دادگی (۱۳۸۵)، بندهش، گزارش مهرداد بهار، تهران: توس ...
قائمی، فرزاد (۱۳۹۴)، «تحلیل تطبیقی اسطوره ضحاک ماردوش»، پژوهشنامه ادب ...
کریستین­سن، آرتور (۱۳۷۷)، نمونه نخستین انسان نخستین شهریار در تاریخ ...
کمپل، جوزف (۱۳۷۷)، قدرت اسطوره، ترجمه عباس مخبر، تهران: مرکز ...
کویاجی، جهانگیر کوورجی (۱۳۸۸)، پژوهش­های در باب شاهنامه، گزارش و ...
کهریزی، خلیل (۱۴۰۰)، شاهنامه و متن پنهان، تهران: سخن ...
گازرانی، ساقی (۱۳۹۸)، ضحاک تاریخ از دل اسظوره، ترجمه سیما ...
گجری شاهو. امین (۱۳۸۰)، نوفل و مجنون میرزا شفیع کلیایی ...
گرشویچ، ایلیا (۱۳۹۰)، تاریخ ایران دوره ماد، ترجمه بهرام شالگونی، ...
گرین، راجر لنسلین (۱۳۹۲)، اساطیر یونان، ترجمه عباس آقاخانی، تهران: ...
گیرشمن، رومن (۱۳۸۱)، ایران از آغاز تا اسلام، ترجمه محمد ...
مجمل­التواریخ والقصص (۱۳۸۳)، تصحیح محمدتقی بهار، تهران: دنیای کتاب ...
مختاری، محمد (۱۳۷۹)، اسطوره زال، تهران: طوس ...
مولایی، چنگیز (۱۳۹۱)، «بازشناسی یکی از القاب کهن ضحاک در ...
مینوی خرد (۱۳۸۵)، ترجمه احمد تفضلی، تهران: توس ...
نیبرگ، ه.س (۱۳۹۵)، دین­های ایران باستان، ترجمه سیف­الدین نجم­آبادی، تهران: ...
وارنر، رکس (۱۳۸۹)، دانش­نامه اساطیر جهان، ترجمه ابوالقاسم اسماعیل­پور، تهران: ...
هوک، ساموئل هنری (۱۳۸۱)، اساطیر خاورمیانه، علی­اصغر بهرامی­ و فرنگیس ...
Bartholomae. Ch. (۱۹۶۱), Altiranisches Wörterbuch, Strassburg;Frazer, J.G (۱۹۷۱) the Golden ...
Skinner, Andrew, (۲۰۰۱) Serpent Symbols and Salvation in the AncientNear ...
Zātsparam. (۱۹۶۴). Vichītakīhā-ī Zātasparam. Text andIntrodution. by Behramgore Tehmurasp Anklesaria, ...
References:Āghāzādeh, Farzīn. (۲۰۱۰/۱۳۸۹SH). Zahāk Mārdouš. Tehran: QoqnūsĀmūzgār, Žāle. (۲۰۰۹/۱۳۸۸SH). Tārīx-e ...
Āydenlū, Sajjād. (۲۰۱۹/۱۳۹۷SH). “Bekošti ya Be košti ya begošnī.” Zabān ...
Bahrāmi, Ehsān. (۱۹۸۹/۱۳۶۷). Farhange vāŽehāyehaye Avestā. Tehrān: Balx ...
Benoist, Emile. (۱۹۹۸/۱۳۷۷). Dīne Irānī bar payeye matnhāye motabare unānī. ...
Black, Jeremy and Green Āntony. (۲۰۰۶/۱۳۸۵SH). Farhange khodayan divan va ...
Bondahešne hendī. (۱۹۹۰/۱۳۶۸SH). Tr Roqaye Behzadī. Tehrān: moaseseye motaleat va ...
Campel, Joseph, (۱۹۹۸/ ۱۳۷۷SH). Qodrate ostūre. Tra by Abbās Mokhber. ...
Christensen, Arthur. (۲۰۱۴/۱۳۹۳SH). Nemūnehāye Noxostīn Ensān va Noxostīn Šahryār dar ...
Coyajee, Jehangir Cooverjee, (۲۰۰۹/۱۳۸۹SH) paŽūhešī dar bab Šāhnāme. Ed by ...
Dinvari, Abu Hanife. .(۱۹۹۳ /۱۳۷۱ SH). Axbar altavval. Tr by ...
Eliāde, Mircea. Shul, Utel et al. (۲۰۰۹/۱۳۸۸SH). Ostūre roya. raz. ...
Ferdowsī, Abolqāsem. (۲۰۰۰/۱۳۷۹SH). Šāhnāme. With the Effort of Jalāl Xāleqī ...
Frazer, J.G (۱۹۷۱) the Golden Bough, Macmillan Press, Ltd ...
Hinnells, John Russell. (۲۰۰۶/۱۳۸۵SH). asātīr-e īrān (Persian mythology). Tr. by. ...
Hejāzī, banafše. (۲۰۰۶/۱۳۸۲SH). Zane tārīx. Tehrān: qasīdesarā ...
Hamze Esfahanī. (۱۹۶۱/۱۳۳۰SH). Tarīxe Sonī Al-Molūk va alarz: Beirūt ...
Hejazī, banafše. (۲۰۰۶/۱۳۸۲SH). Zane tārīx. Tehran: qasīdesarā ...
Hūk, Samuel Henry.(۲۰۰۵/ ۱۳۸۱SH). Asātīre xāvare mīane. Tr by Alī ...
Gāzorānī, Sāghī. (۱۳۹۸). Zhāk of history from the heart of ...
Gojarī šahū. Amīn. (۲۰۰۱/۱۳۸۰SH). Nūfel va Majnūn Mirzā šafi Kaliāyi ...
Nieberg, H.s. (۱۳۵۹/۱۹۸۰SH). Dinhāye Irāne bāstān. Tr by Seifedin Najmābādi. ...
Pākzād. Fazlollāh. (۲۰۰۰/۱۳۷۶SH). "vaŽeī dar šahnameh". Irānšenasī. No. ۲, pp. ...
Prādā, īd. (۱۹۷۷/۱۳۵۶ SH). honare Irāne bāstān. Trby Yousef Majidzade: ...
________________.(۱۹۴۶ /۱۳۱۲ SH). Zamāne zartošt. mehr. No. ۱۰. pp. ۷۳۷-۷۴۴Mīnū-ye ...
Rašed Mohasel, Mohammad Taghī.(۲۰۰۲/۱۳۸۱SH).nejat baxšī dar īran. Tehrān: paŽūšgah olūme ...
Rastgār Fasāeī, Mansūr. (۲۰۰۰/۱۳۸۸SH). Eždahā dar asātīr-e irān. Tehrān: TūsRavāqī, ...
Rosenberg, Dānā.(۲۰۰۰/۱۳۷۹SH). Asātire jahan. Tr by Abdolhoseyn Sharifiān. Tehrān: AsātireSafā, ...
Sarkārātī, Bahman. (۱۹۹۹/۱۳۷۸SH). Sāye-hā-ye šekār-šode. Tehrān: Qatre ...
Skinner, Andrew, (۲۰۰۱) Serpent Symbols and Salvation in the AncientNear ...
__________.(۱۹۷۱ /۱۳۵۰ SH). Jabejaī asatīr dar šāhnāmehe. Soxanrānihaye dovomin dore ...
__________.(۲۰۰۲/۱۳۸۱). Anvāe adābi. Tehrān: Ferdos ...
Sīcīlī, Davīd. (۲۰۰۵/ ۱۳۸۳). īran va šarq bastan dar ketābxāneye ...
Starī. jalal. (۲۰۰۵/ ۱۳۸۳). Simāye zan dar farhange lrān. Tehrān: ...
Tabarī, mohamadm ebn-e Jarīr. (۱۹۷۳/۱۳۶۲SH). Tarīx-e tabarī. Tr. by Abolqāsem ...
Zātsparam. (۱۹۶۴). Vichītakīhā-ī Zātasparam. Text andIntrodution. by Behramgore Tehmurasp Anklesaria, ...
نمایش کامل مراجع