گونه شناسی رویکرد ارزش محور در طراحی مصنوعات (نمونه موردی طراحی مفهومی با رویکرد اقتصادی، احساسی و اخلاق گرا)

بیان مسئله: در جهان معاصر، مصنوعات در زندگی روزمره ما چیزی فراتر از ابزارهایی برای تسهیل زندگی هستند. آن ها به طور فعال کردار و تجارب انسان، فردیت، کیفیت زندگی، تصمیمات و ارزش های انسان ها -هرچند غیرمستقیم- را شکل داده و نحوه پایبندی ما به اخلاقیات را تحت الشعاع قرار می دهند. به این ترتیب، با توجه به نقش مهم مصنوعات در بعد اخلاقی زندگی اجتماعی ما و همچنین پیشرفت کند اخلاقیات جامعه در مقایسه با پیشرفت های تکنولوژیکی، یک طراح می تواند ارزش های اخلاقی را در قالب مصنوعات کنشی (پرفورماتیک) تعاملی با رویکرد احساس گرا، مادی ساخته و آن ها را با هدف اغوا و تشویق کنش گران به کنشی اخلاقی و در راستای بهبود اخلاقیات به جامعه ارائه دهد. اما این که این مصنوعات اخلاقی چه ویژگی ای دارند و حضور این نوع مصنوعات چگونه می تواند به زندگی و جامعه ای اخلاقی تر منجر شود؟ سوالی است که پژوهش حاضر به آن پاسخ می دهد. هدف: بررسی ویژگی ها و عملکرد مصنوعات تعاملی ارزش محور براساس مطالعه نمونه های موجود، تبیین اصول برای طراحی این نوع از مصنوعات و در آخر، تجسم بخشیدن به این اصول در قالب کانسپت های طراحی هدف این پژوهش است. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی بوده است که در این راستا، ابتدا، براساس مطالعات نظری، به بررسی مصنوعات تعاملی ارزش محور پرداخته  شده و نمونه های موجود از این مصنوعات، با رویکرد احساس گرا مورد بحث قرار گرفته است. یافته ها: با بررسی و تحلیل مصنوعات تعاملی با محوریت ارزش (اقتصادی، احساسی، اخلاقی) که به صورت انتخابی، هدفمند و منطبق با پژوهش انتخاب شده اند، می توان اذعان داشت که مصنوعات ارزش محور تعاملی با رویکرد احساسی و کنشی (پرفورماتیک)، به دلیل ایجاد ستایش، سرزنش، دعوت و نکوهش –در حین تعامل یا به واسطه پیامدهای حاصل از تعامل با آن ها- می تواند در ایجاد آگاهی و تامل و در نتیجه تغییر رفتار کاربران موثر بوده و در نهایت به اخلاقی تر شدن جامعه منجر شود.

Keywords:

طراحی صنعتی , طراحی ارزش محور , طراحی احساس گرا , طراحی تعاملی , اخلاق