تحلیل انتقادی دیدگاه رایل درباره ی مساله ی تعامل نفس و بدن و رابطه ی آن با انکار نفس، بر اساس مبانی حکمت متعالیه

دوگانه انگاری افراطی نفس و بدن در فلسفه ی دکارت مساله ی رابطه ی آن دو را پیش آورد. یکی از نقدهایی که مخالفان دوگانه انگاری بر این دیدگاه وارد کرده اند همین مساله بوده است. گیلبرت رایل نیز در کتاب مفهوم ذهن (۱۹۴۹) که در رد دوگانه انگاری دکارتی نوشته است این اشکال را مطرح کرده است. این مساله توسط خود دکارت و معاصرانش نیز مطرح و پاسخ داده شده است. اما راه حل هایی که دکارت برای حل این مساله ارائه داد قانع کننده نبودند و او در نهایت برای حل (منحل کردن) این مساله فکر نکردن به چگونگی این رابطه را پیشنهاد داد. صدرالمتالهین با برداشتن شکاف بین نفس و بدن و با استفاده از مبانی خاص خود از جمله اصالت و تشکیک وجود، حرکت جوهری و ... و همچنین با مطرح کردن وسائطی چون روح بخاری و بدن مثالی به دنبال پاسخ مناسبی به این مساله بود. در این دیدگاه نفس و بدن دو موجود متمایز منفصل نیستند؛ بلکه آن دو مراتب یک حقیقت واحدند. اگرچه بر اساس دیدگاه صدرا می توان پاسخ بهتری به مساله ی تعامل نفس و بدن ارائه داد اما این دیدگاه نیز با اشکال ها و ابهام هایی مواجه است. به نظر می رسد فیلسوفان علی رغم همه ی تلا ش هایشان نتوانسته اند پاسخ در خوری به این مساله دهند اما این امر نمی تواند دلیلی بر انکار وجود نفس باشد.

Keywords:

بدن , نفس , دوگانه انگاری , رایل , ملاصدرا