بررسی ارتباط موثرترین عوامل خاکی و مدیریتی با پراکنش گروه گونه های اکولوژیک و محاسبه سهم مشترک آنها (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی چهارباغ، استان گلستان)

در این تحقیق جهت تدابیر صحیح مدیریتی منطبق بر اصول اکولوژیک، رابطه پراکنش گروه گونه های اکولوژیک مراتع ییلاقی چهارباغ با عوامل خاکی و مدیریت های مختلف چرای دام بررسی شده است. بر اساس نوع مدیریت و بهره برداری از مرتع، پنج واحد پوشش گیاهی غالب مرتع شامل مرجع (قرق)، کلید و بحرانی (آغل نیمروزی، مراتع حریم روستا و اطراف آبشخور) در منطقه شناسایی شد. اندازه گیری اطلاعات پوشش گیاهی و عوامل خاکی در نقاط معرف بهره برداری های مختلف مرتع صورت پذیرفت. بطوریکه در نقاط معرف هر واحد بهره برداری، نمونه برداری از تراکم و درصد تاج پوشش گونه های گیاهی و خاک دو عمق به صورت تصادفی - سیستماتیک انجام شد. برای تعیین گروه گونه های اکولوژیک منطقه از آنالیز خوشه بندی و جهت تجزیه و تحلیل اثرات خصوصیات فیزیکی شیمیایی خاک و مدیریتی مورد مطالعه بر پراکنش گروه گونه های اکولوژیک از روش های تجزیه مولفه های اصلی و تقسیم بندی واریانس با بهره گیری از نرم افزارهای PC-ORD ۵ و Canoco ۴.۰ استفاده شد. نتایج منجر به تفکیک هر پنج گروه گونه های اکولوژیک از هم گردید. ۴۸/۹۰ درصد از پراکنش گروه گونه های اکولوژیک در منطقه توسط خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک، ۰۰۸/۰ درصد توسط عامل مدیریتی و حدود ۱۰ درصد تحت تاثیر اثر مشترک این دو عامل بوده است. از میان خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک، به ترتیب پارامترهای درصد رس در عمق اول (۹۹۹/۰)، فسفر در عمق دوم (۹۹۱/۰)، وزن مخصوص (۹۸۹/۰-)، تخلخل (۹۸۵/۰) و درصد رطوبت اشباع (۹۸۲/۰) در عمق اول و پتاسیم در عمق دوم (۹۶۶/۰) از بیشترین تاثیر در پراکنش گروه گونه های اکولوژیک منطقه برخوردار بودند.

Keywords:

گروه گونه های اکولوژیک , عامل خاک , عامل مدیریتی , پراکنش