بررسی تغییرات مکانی کیفیت آب زیرزمینی دشت سمنان- سرخه با استفاده از روشهای زمین آمار

امروزه به­دلیل کمبود آب در کشور به­خصوص در مناطق بیابانی و نیمه­بیابانی، مدیریت بهینه و استفاده از منابع آب زیرزمینی لازم و ضروریست. در این پ‍ژوهش تغییرات پنج ویژگی هدایت­الکتریکی، کلر، غلظت املاح محلول، سدیم و سولفات آبهای زیرزمینی دشت سمنان در طول دوره آماری مورد مطالعه (از سال آبی ۷۹-۷۸ تا ۸۹-۸۸) مورد بررسی قرار گرفت. به­منظور انتخاب مدل مناسب برای برازش بر روی واریوگرام تجربی از مقدار ریشه مجذور مربعات خطای[۱] کمتر و استحکام ساختار فضایی قویتر استفاده شد. به­منظور پهنه­بندی ویژگیهای کیفی آب از روش عکس فاصله با توان­های ۱ تا ۵ و دو روش زمین­آماری (کریجینگ و کوکریجینگ) استفاده گردید. سپس با استفاده از روش اعتبارسنجی حذفی، روش کوکریجینگ برای عاملهای کیفی در۶۷ درصد حالات در مقایسه با سایر روشهای میان­یابی مورد بررسی دارای دقت بالا (MAE و MBE کم­تر) می­باشد. مقایسه نقشه­های پهنه­بندی مکانی عاملهای کیفی نشان داد که در طول دوره آماری ۱۱ ساله مورد بررسی میزان این عاملها به­صورت هسته­هایی در حال پیشروی به سمت چاه­های انتخابی شماره ۱۵ و ۲۳ می­باشد و همچنین در مرز­های دشت از یک روند افزایشی برخوردار است. ولی در قسمتهای مرکزی هر دو دشت سمنان و سرخه تغییر محسوسی در طی دوره آماری مشاهده نشد. از عوامل موثر بر نتایج بدست­آمده می­توان به لیتولوژی سازند­های حواشی، برداشت بی­رویه از چاه­های این مناطق، افزایش تبخیر و در نتیجه کاهش سطح تراز آب زیرزمینی و اعمال روش نامناسب آبیاری و کشاورزی در این منطقه اشاره کرد. ۱-RMSE

Keywords:

آب زیرزمینی , دشت سمنان - سرخه , کیفیت آب , واریوگرام , زمین آمار