بررسی رابطه کارکردهای اجرایی و بهره هوشی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان واجد تشخیص سطح یک اختلالات طیف اتیسم

هدف: کارکردهای اجرایی و بهره هوشی دو توانایی عمده و در عین حال متفاوت ذهنی هستند که در زمینه های فردی و اجتماعی زندگی بیماران واجد تشخیص اختلال اتیسم نقش زیادی دارند. این پژوهش با هدف بررسی رابطه کارکردهای اجرایی و بهره هوشی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان واجد تشخیص اتیسم سطح یک انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع پژوهش های همبستگی بود و جامعه آماری آن را دانش آموزان واجد تشخیص اختلال اتیسم سطح یک تحت توان بخشی مراکز اتیسم شهر اصفهان تشکیل می دادند (تعداد ثبت شده این بیماران در مراکز اتیسم شهر اصفهان ۵۲ نفر بود). به شیوه نمونه گیری در دسترس، تعداد ۲۷ نفر (بعد از احراز ملاک های ورود و خروج) دانش آموز اتیسم سطح یک انتخاب شد. ابزار پژوهش شامل آزمون دسته بندی کارت های ویسکانسین، فرم کوتاه چهارمین ویرایش آزمون هوشی وکسلر کودکان و نوجوانان و کارنامه تحصیلی دانش آموزان بود. داده های جمع آوری شده با استفاده نسخه ۲۱ نرم افزار اس پی اس اس و روش تحلیل رگرسیون لجستیک، ضریب همبستگی اسپیرمن و شاخص اندازه اثر کوهن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک رابطه معناداری بین متغیرهای کارکردهای اجرایی و بهره هوشی با متغیر عملکرد تحصیلی نشان نداد، ولی در ضرایب همبستگی اسپیرمن بین عامل هوش عملی-فضایی و شاخص های طبقات، درجاماندگی، پاسخ های نادرست و سایر خطاهای کارکردهای اجرایی با عملکرد تحصیلی روابط معناداری مشاهده شد(۰۵/۰ P≤). بر اساس طبقه بندی اندازه اثر کوهن، شاخص های عامل هوش عملی، طبقات، پاسخ های نادرست و پاسخ های سطح مفهومی در دامنه اندازه اثر بالا قرار گرفتند (d>۰/۸). نتیجه گیری: یافته های فوق نشان دهنده رابطه بیشتر عامل هوش عملی و تعدادی از شاخص های کارکردهای اجرایی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان اتیسم سطح یک در مقایسه با سایر شاخص ها است.

Keywords:

Executive functions , Intelligence quotient , Academic performance , Level ۱ autism , کارکردهای اجرایی , بهره هوشی , عملکرد تحصیلی , اتیسم سطح یک