شناخت عوامل اکولوژیکی موثر بر پوشش گیاهی مراتع با استفاده از تجزیه و تحلیلهای چند متغیره (مطالعه موردی جنوب استان مرکزی)

سرآغاز مطالعه هر پدیده شناخت کامل و درک روابط آن با سایر پدیده های تاثیرگذار و تاثیرپذیراست. با توجه به اهمیت پوشش گیاهی مراتع به عنوان اولین حلقه زنجیره غذایی در اکوسیستم های مرتعی، شناخت عوامل اکولوژیکی موثر بر استقرار گیاهان و تعیین مناطق همگن ضروری به نظر می رسد. بنابراین مقاله حاضر به بررسی موثرترین عوامل اکولوژیکی در تعیین نقاط اکولوژیکی همگن و تاثیر گذار بر پوشش گیاهی مراتع با استفاده از تجزیه و تحلیلهای چند متغیره پرداخته است. روش کار به این ترتیب بود که ابتدا در منطقه مورد مطالعه، تیپ های گیاهی با پیمایشهای صحرایی و استفاده از دستگاه موقعیت یاب (GPS) بر روی نقشه ۱:۵۰۰۰۰ مشخص و در مناطق معرف هر تیپ نمونه بردار ی به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. بعد از برداشت اطلاعات مربوط به پوشش گیاهی ، لایه های اطلاعاتی مختلف در خصوص هر تیپ شامل اقلیم، متوسط دامنه ارتفاعی، میانگین بارندگی سالیانه، متوسط دامنه شیب، متوسط دامنه دمایی، تیپ اراضی و جهت شیب جمع آوری و داده ها برای تجزیه و تحلیل با استفاده از نرم افزارStatistica  مورد ارزیابی قرار  گرفتند. تجزیه و تحلیل عاملی متغیرها (Factor Analysis) نشان داد که از میان متغیرهای مورد استفاده، ۳ متغیر اصلی (شامل اقلیم، تیپ اراضی و جهت شیب) با مقادیر ویژه ای (Eigenvalues) برابر ۸/۸۲ درصد، از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر پوشش گیاهی در مراتع هستند. سپس با استفاده از روش تجزیه و تحلیل خوشه ای (Cluster Analysis) مراتع جنوب استان مرکزی در ۲۲ گروه طبقه بندی شدند. گروههای فوق به روش تجزیه و تحلیل متمایز کننده(Analysis Discriminate) مورد تائید قرار گرفتند.

Keywords:

factor analysis , cluster analysis , Discriminate Analysis , Vegetation type , ecological factors , Homogeneous areas , Markazi Province