ارزیابی عملکرد و مقادیر پلی ساکارید کل بازیدیوکارپ جدایه های ایرانی قارچ Agrocybe aegerita و Hypsizygus ulmarius تولیدشده روی بسترهای مختلف

چکیدهمقدمه: بقایای به ظاهر بی ارزش کشاورزی (کلش گندم و تفاله زیتون) و صنعتی (خرده چوب و باگاس نیشکر) حجم بزرگی از مواد زائد را تشکیل می دهند و به آلودگی محیط زیست منجر می شوند. قارچ ها به عنوان مصرف کننده ضایعات مواد آلی باعث برقراری چرخه بازیافت مواد می شوند و مشکلات مربوط به آلودگی هوا در اثر سوزاندن این ضایعات را نیز برطرف می کنند.مواد و روشها: این پژوهش به صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در مزرعه سد سیستان در سال ۱۳۹۸ انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل بسترهای کشت تراشه چوب، کلش گندم، باگاس نیشکر، باگاس نیشکر + سبوس گندم (۹۰ به ۱۰)، باگاس نیشکر + تفاله زیتون (۹۰ به ۱۰)، تراشه چوب + سبوس گندم (۹۰ به ۱۰)، تراشه چوب + تفاله زیتون (۹۰ به ۱۰)، کلش گندم + تفاله زیتون (۹۰ به ۱۰) و کلش گندم + سبوس گندم (۹۰ به ۱۰) بودند. اسپان قارچ های H. ulmarius  و A. aegerita تهیه شد و بسترها با اسپان مایه زنی شدند.نتایج: در قارچ H. ulmarius بیشترین میزان عملکرد (۵۴/۴۶۷ گرم)، وزن خشک (۲۴/۵۰ گرم) و بیشترین میزان پلی ساکارید کل (۲۹/۱۲ میلی گرم در گرم ماده خشک) به اندام میوه ای و کمترین زمان (۱۴ روز) برای پنجه دوانی میسلیوم و پیش رسی (۲۶ روز) به بستر کشت ترکیبی کلش گندم همراه با سبوس گندم (۹۰ به ۱۰) اختصاص داشت. همچنین در قارچ A. aegerita بیشترین میزان عملکرد (۸۱/۷۲ گرم)، وزن خشک (۲۲/۹ گرم) و بیشترین میزان پلی ساکارید کل (۳۳/۱۱ میلی گرم در گرم ماده خشک) به اندام میوه ای و کمترین زمان (۱۵ روز) لازم برای کامل شدن پنجه دوانی میسلیوم و پیش رسی (۲۹ روز) به بستر کشت ترکیبی تراشه چوب همراه با سبوس گندم (۹۰ به ۱۰) اختصاص داشت.بحث و نتیجهگیری: بستر کشت کلش گندم برای قارچ H. ulmarius و بستر کشت تراشه چوب برای قارچ A. aegerita به عنوان بهترین بستر کشت معرفی می شوند.

Keywords:

ضایعات محصولات کشاورزی , ماده خشک , قارچ دارویی , مکمل آلی , پلی ساکارید کل