بررسی ابعاد برنامه ریزی درسی و جایگاه آن در نظام تعلیم و تربیت امروزی

هدف این پژوهش واکاوی مولفه های برنامه ریزی درسی و بررسی نقش آن در فرایندهای آموزش و پرورش است. این تحقیق با روش تحلیل محتوا و با رویکرد کیفی و به صورت علمی مروری انجام گرفته است و از طریق مطالعه کتابخانه ای- اسنادی بوده است. در مقاله حاضر به توصیف و تعریف برنامه ریزی درسی و نیز به اصول انتخاب و سازماندهی محتوا در مدارس پرداخته شده زیرا با توجه به شرایط زیستی در جامعه امروزی، نیاز مبرمی به بازبینی مقاصد و هدف های تربیتی در مدارس به منظور تدوین برنامه درسی متناسب با شرایط زیستی در جامعه وجود دارد. برنامه ریزی درسی یکی از مهمترین مولفه ها در نظام آموزشی هر کشور می باشد و نقش مهمی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد. برنامه درسی به عنوان یکی از ستون های الزامی سازه علوم تربیتی نقش بی بدیلی در عملکردهای تربیتی داشته است وقتی پا را از قلمرو رسمی بودن بیرون گذاشته و فرایندهای غیررسمی را در برگرفته است. برنامه درسی به منزله ظرف و ظرفیتی درگرفته شده است که کارکردهای چندگانه پیداکرده و درصدد برآمده تا همه اتفاق های آموزشی آشکار و پنهان و شکل عملی شدن انتظارات و مقاصد آموزشی را در خود جای می دهد. برنامه درسی به منزله یک فرایند، می خواهد مسیری باشد که آغاز و پایان جریان یادگیری و آموزش را به هم پیوند دهد. در واقع هر نظام آموزشی در تلاش است تا از طریق طراحی و تدوین برنامه های درسی مشخص انواع مختلف دانش و مهارت هایی از جمله مهارت های اجتماعی را به دانش آموزان انتقال داده و آن ها را برای بر عهده گرفتن نقش ها و مسئولیت هایشان در زندگی واقعی آماده سازد. دانش آموزان در نظام های آموزشی، تجارب بسیار ارزشمندی را فرامی گیرند که بخش اعظم آن ها در برنامه های درسی طرح ریزی شده، مشخص نیست. لذا دانش آموزان بیش از آن که به صورت نظام مند و سازمان یافته از طریق مدارس و به واسطه معلمان به آن ها آموزش داده می شود و یاد می گیرند.

Keywords:

برنامه درسی , برنامه ریزی , معلم , دانش آموز , آموزش و پرورش