تاثیر طرح های زیربنایی آب و خاک در ارتقای بهره وری آب کشاورزی

طرح های زیربنایی آب و خاک که بستر اصلی برای فعالیت و تولید کشاورزی از منابع آب محدود را فراهم می کنند، از الزامات راهبردی توسعه این بخش محسوب می شوند. هدف مقاله حاضر شناسایی، تعیین اهمیت، میزان تاثیر و بررسی روابط مولفه ها و شاخص های طرح های زیربنایی آب و خاک در ارتقای بهره وری آب کشاورزی است. روش این تحقیق میدانی و پیمایشی بوده که در آن پس از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان، به کمک ابزار پرسشنامه محقق ساخته، میزان اهمیت شاخص ها را در یک طیف ۵ گزینه ای لیکرت دریافت کرده و به بررسی سوالات و فرضیات پرداخته است. این تحقیق با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS روابط و میزان تاثیر متغیرها را مشخص کرده که طبق نتایج حاصله تمرکز طرح های زیربنایی آب و خاک در سمت عرضه آب کشاورزی بوده و نبود رویکرد تقاضا محوری، جامع نگری، سیستمی، فرایندی از مسائل اصلی این زیرساخت ها می باشد. همچنین مولفه «مجهز کردن اراضی پایاب چاه ها به تجهیزات اندازه گیری و کاربرد آب آبیاری» و شاخص «سهم اراضی پایاب چاههای مجهز به سامانه های کم مصرف آب از کل این اراضی»، از موثرترین آنها بوده و مشخص گردید که (با فرض ثابت بودن سایر متغیرها)، « طرح های زیربنایی آب و خاک کشاورزی» حدود ۸۷/۶ درصد در «ارتقای بهره وری آب کشاورزی» تاثیر داشته و بین هر یک از مولفه ها و شاخص های مربوطه نیز رابطه مثبت و معنی داری برقرار می باشد.

Keywords:

بهره وری آب , کشاورزی , طرح های زیربنایی آب و خاک , معادلات ساختاری