ارزیابی کیفی چشمه های حوزه غرب رشت از منظر ژئوشیمیایی و میکروبی

کیفیت آب زیرزمینی یکی از جنبه های مهم هیدروژئوشیمیایی است. با بررسی کیفی آن ها می توان از آلودگی این منابع جلوگیری کرد. هدف از این مطالعه ارزیابی کیفی چشمه های بخش غربی رشت است. جهت ارزیابی پارامترهای فیزیکوشیمیایی (PH، TDS، TH،BOD ، EC، کاتیون ها و آنیون های اصلی و برخی از عناصر سنگین از قبیل As، Pb، Fe، Hg، Al، Cu) و تعیین آلودگی میکروبی از چندین چشمه در غرب رشت نمونه برداری بعمل آمد. داده های موجود با استفاده از نرم افزارهای اکسل و Aq-Qa مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. موقعیت داده های هیدروژئوشیمیایی چشمه های غرب رشت بر روی نمودار پایپر حکایت از ایجاد سه تیپ هیدروژئوشیمیایی مختلف شامل (Ca-Cl) ، (Ca- HCO۳ ) و تیپ(Ca- SO۴) دارد. با توجه به تیپ غالب آب های منطقه (بی کربنات کلیسم) و اینکه عنصر غالب در تمام چشمه ها کلسیم می باشد، لذا این آب ها دارای سختی دائم هستند و غلظت کاتیون های قلیایی خاکی(Ca۲+) و آنیون های اسید ضعیف (HCO۳) در آن ها بیشتر از آنیون های اسید قوی (SO۴-) است. براساس طبقه بندی شولر وضعیت آب همه چشمه ها از لحاظ آشامیدن برای تمامی موارد بجز کلسیم در ردیف خوب تا قابل قبول قرار می گیرد. براساس نمودار گیبس، نمونه آب چشمه های مورد مطالعه عمدتا در ناحیه ای که فرآیند سنگی غالب است، قرار می گیرند که این امر نشان دهنده تاثیر متقابل بین شیمی سنگ و شیمی آب های حاصل از بارش است که به زیرزمین نفوذ کرده اند. طبق بررسی ها، تمام چشمه ها دارای MI کمتر از یک (بین ۰۲/۰ تا ۱۲/۰) و قابل آشامیدن هستند و بر اساس شاخص آلودگی فلزات سنگین، هیچ کدام از چشمه های مورد مطالعه آلوده به فلزات سنگین نیستند( HPI بین ۰۲۶/۰ تا ۹۹/۷). همه چشمه ها دارای باکتری های منشاء گرفته از فاضلاب بوده اند (توتال کلیفرم بین ۲۸ تا ۲۴۰ و فکال کلی فورم بین ۰ تا ۷۵ عدد در ۱۰۰ میلی لیتر آب) و در رده آب های غیر رضایت بخش قرار می گیرند ولی براساس استانداردهای ایران تمامی چشمه ها در محدوده مجاز قرار می گیرند..

Keywords:

شاخص آلودگی , منابع آب , فرایند سنگی , فلزات سنگین