بررسی تاثیرپذیری تفسیرهای آیات فردوس المرشدیه (با تکیه بر تاریخ طبری و تفسیر خواجه عبدالله انصاری)

اثر ادبی در زمان و مکانی به رشته تحریر درمی آید که در ارتباط مستقیم با آثار قبلی است؛ درنتیجه هیچ نوشته ای از متون پیش از خود بی تاثیر نیست. در این پژوهش با هدف بررسی میزان تاثیرپذیری فردوس المرشدیه از تاریخ طبری و تفسیر خواجه عبدالله انصاری، به روش توصیفی تطبیقی، شیوه های تاثیرپذیری بین این آثار بررسی می شود. نتیجه حاصل از این پژوهش نشان می دهد که شیخ ابواسحاق کازرونی تا چه اندازه از منابع کهن و تفسیرهای عرفانی وام گرفته و به چه نسبت مطالب و مضامین جدیدی بر متن ها و اندیشه های قبلی افزوده است. مطالعه فردوس المرشدیه نشان می دهد که تاریخ طبری و تفسیر خواجه عبدالله انصاری از منابع مطالعاتی شیخ ابواسحاق کازرونی و مریدان او بوده است. بررسی تطبیقی فردوس المرشدیه با تاریخ طبری گواه تاثیرپذیری مستقیم بدون ارجاع این اثر عرفانی در مبحث آفرینش و خلافت آدم (ع) از مباحث طبری است. همچنین تفسیرهای عرفانی شیخ بر آیات نیز از وجود تاثیرپذیری غیرمستقیم در مضامین آن با تفسیر خواجه عبدالله انصاری حکایت دارد؛ نیز سخنان و دیدگاه عارفان دیگر هم در ادامه شیوه تفسیری این کتاب به پیروی از خواجه عبدالله انصاری است؛ این تاثیرپذیری مستقیم در سطح عبارات و واژگان، در بیشتر اوقات به صورت نقل قول بدون ارجاع در متن شواهدی دارد.

Keywords:

فردوس المرشدیه , شیخ ابواسحاق کازرونی , تفسیر خواجه عبدالله انصاری , تاریخ طبری