فرصت ها و چالش های دورکاری اساتید دانشگاه ها در دوره همه گیری ویروس کرونا

مسئله و هدف: در پی شیوع ویروس کرونا در جهان، دورکاری و آموزش های مجازی در دانشگاه ها و مراکز آموزشی اهمیت دوچندانی پیدا کرده است. هدف از این پژوهش، بررسی فرصت ها و چالش های دورکاری در دانشگاه ها در دوره شیوع ویروس کرونا از دیدگاه اساتید است. روش: این پژوهش بر مبنای هدف، کاربردی و بر اساس گردآوری اطلاعات، اکتشافی است. اساتید دانشگاه در رشته های مختلف، جامعه آماری پژوهش را تشکیل داده اند و برای جمع آوری داده ها از مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته استفاده شده است. با استفاده از روش نمونه گیری نظری، مصاحبه با ۱۷ نفر تا حد اشباع ادامه پیدا کرد. برای اطمینان از روایی و پایایی داده ها از روش بازنگری توسط شرکت کنندگان و روش چندجانبه نگری از طریق مصاحبه با گروه های متفاوت مشارکت کنندگان استفاده شد و برای تحلیل داده ها از تحلیل مضمون استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد دورکاری اساتید و انجام آموزش به شیوه برخط دارای نقاط قوتی همچون مزایای ارتباطی، ارتقای ظرفیت های آموزش و پژوهش و بهبود کارایی و دارای چالش هایی همچون مشکلات ارتباطی، آسیب های آموزشی و پژوهشی، ضعف بسترهای اولیه، تعارض کار-خانواده و کاهش آرامش روان می باشد. حجم مطالبی که اساتید در آموزش های مجازی ارائه می دهند به دلیل کاهش ارتباطات چهره به چهره، افزایش یافته و در عین حال امکان ذخیره سازی و بازخوانی وجود دارد. تقویت فرهنگ در دسترس بودن اساتید از طریق ارتباطات الکترونیکی از آثار این دوره و کاهش تمرکز دانشجو در کلاس درس و افت یادگیری او از آسیب های آموزش مجازی است. ارائه آموزش در منزل و لزوم وجود الزامات خاصی برای برگزاری کلاس ازجمله فضای فیزیکی مناسب و همچنین فقدان سروصدای محیطی باعث بروز چالش هایی برای اساتید شده است. تداخل ساعات کار اداری و غیر اداری نیز از دیگر پیامدهای دورکاری اساتید بوده است. نتیجه گیری: دورکاری اساتید دارای پیامدهای دوگانه مثبت و منفی است و حتی بنا بر امکانات شخصی آن ها در شرایط دورکاری دارای اثرات متفاوتی است. نقطه قوت عمده آن، صرفه جویی و توسعه زمانی بیشتر برای انجام پژوهش هایی است که به فضای آزمایشگاهی وابسته نیست. نقطه ضعف عمده آن نیز افت سطح یادگیری دانشجویان است.

Keywords:

online education , telework of university professors , corona virus epidemic , آموزش برخط , دورکاری اساتید دانشگاهی , همه گیری ویروس کرونا