مدل سازی پاسخ گیاه دانه روغنی کاملینا به تنش آبی

تنش آبی یکی از مهم ترین تنش های محدودکننده ی رشد و عملکرد گیاهان به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک است. بهترین راهکار برای مواجهه با تنش آبی، انتخاب گیاه سازگار به کم آبی است که بر پایه روش های مطمئن غربالگری از جمله پلی اتیلن گلایکول (PEG ) صورت می گیرد. در این پژوهش به منظور ارزیابی مدل های تخمین گر و بررسی کمی پاسخ کاملینا به سطوح آبی در مرحله ی جوانه زنی، مدل های کم آبی فدس و همکاران (F)، ون گنوختن (VG)، دیرکسن و آگوستین (DA) و همایی(H)  با هم مقایسه شدند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SAS انجام شد. آزمایش ها در قالب طرح کاملا تصادفی در پتری دیش در سال ۱۳۹۸ با سه تکرار در دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. تیمارهای آبی شامل شش پتانسیل ماتریک ۰ (شاهد بدون تنش)، ۳۰۰۰، ۶۰۰۰، ۹۰۰۰، ۱۲۰۰۰، ۱۵۰۰۰، ۱۸۰۰۰ سانتی متر بودند. پارامترهای جوانه زنی با استفاده از بسته SeedCalc در نرم افزار R محاسبه و از MATLAB برای کد نویسی و برازش مدل ها استفاده شد. حد آستانه ی تحمل به کم آبی شاخص های سرعت جوانه زنی (GSI)، میانگین طول گیاهچه (M-SL)، میانگین نسبت ریشه چه به ساقه چه (Razao) و بنیه بذر SV-S)) به ترتیب در تیمارهای شاهد، ۶۰۰۰ ،۳۰۰۰  و۳۰۰۰ سانتی متر بدست آمد. بر پایه پتانسیل های بدست آمده برای هر چهار شاخص جوانه زنی مورد بررسی، کاملینا گیاهی بسیار مقاوم به کم آبی است. در هر چهار شاخص GSI، M-SL ، SV-S و Razao مدل H به دلیل RMSE کوچک تر و EF بزرگ تر عملکرد بهتری ارائه داد. بیشترین مقدار پارامترهای GSI، Razao، M-SL، طول ساقه چه و طول ریشه چه به ترتیب در پتانسیل های شاهد، ۳۰۰۰، ۶۰۰۰، ۳۰۰۰ و ۶۰۰۰ سانتی متر بدست آمد که نشان دهنده مناسب بودن کشت کاملینا در مناطق تحت تنش آبی می باشد.

Keywords:

بنیه بذر , جوانه زنی , حد آستانه کاهش , کم آبی , دانه های روغنی