ارزیابی اثر برخی از روش های دمایی و تشعشعی برآورد تبخیر-تعرق مرجع (ETO) بر تبخیر-تعرق واقعی و زیست توده ذرت

کشور ایران دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است که ریزش های کم جوی، رگبارهای شدید، وقوع جریان های سیلابی و تبخیر-تعرق زیاد از ویژگی-های آن به شمار می آید. بنابراین، ارزیابی کمی تبخیر-تعرق در سطح منطقه ای، به منظور مدیریت منابع آب، تولید محصول و ارزیابی های زیست-محیطی در مناطق فاریاب، ضروری است. در سال های اخیر مدل های گیاهی متعددی برای شبیه سازی رشد و عملکرد محصولات گیاهان در شرایط مختلف زراعی و آبیاری ارائه شده است. مدل آکوآکراپ یک مدل فراگیر است که توسط فائو برای محدوده وسیعی از محصولات زراعی ارائه شده است. در این پژوهش تاثیر روش های مختلف برآورد تبخیر-تعرق مرجع (ETo) بر تبخیر-تعرق واقعی (ET) و زیست توده در پنج ایستگاه با استفاده از مدل آکوآکراپ مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور میزان تبخیر-تعرق مرجع با استفاده از دو روش دمایی و سه روش تشعشعی برآورد و نتایج با روش مرجع FAO-۵۶ ارزیابی آماری شد. براساس ارزیابی انجام شده، روش دمایی بلانی-کریدل برای هر دو پارامتر ET و زیست توده در هر پنج ایستگاه با مقدار R۲ بیشتر از ۵/۰ (strong)، NRMSE متوسط تا عالی و NS نزدیک به یک، روش های تشعشعی تورک و مک کینک با R۲ بیشتر از ۵/۰، NRMSE عالی و NS برابر با ۹۹/۰ برای زیست توده در هر پنج ایستگاه روش برتر بودند. از بین روش های تشعشعی برای ET روش پریستلی-تیلور با R۲ متوسط و قوی، NRMSE خوب و متوسط و NS برابر با ۹۶/۰ در ایستگاه های قزوین و مشهد و روش تورک با R۲ بیشتر از ۵/۰، NRMSE عالی و NS برابر با ۹۸/۰ برای ارومیه نسبت به سایر روش های برآورد، شبیه سازی بهینه و بهتری داشت. از بین روش های تشعشعی مورد بررسی، روش مناسبی در ارزیابی ET برای ایستگاه های رشت و یزد یافت نشد.

Keywords:

ایران , شبیه سازی , عملکرد , AquaCrop , ET