تاثیر منابع مختلف سیلیسیم و نانو سیلیسیم بر برخی پاسخ های مورفو فیزیولوژیکی گیاه استویا rebaudiana Bertoni) (Stevia

یکی از راهکارهای بهبود امنیت غذایی جمعیت رو به افزایش جهان، افزایش مقدار تولید در واحد سطح است. برخی عناصر غذایی نظیر سیلیسیم ضمن بهبود کارایی جذب سایر عناصر، کیفیت تولید را نیز افزایش می‎دهند. در این پژوهش، تاثیر منابع مختلف سیلیسیم شامل سیلیکات پتاسیم در دو سطح ۴۰۰ و ۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم، سیلیکات کلسیم در دو سطح ۴۰۰ و  ۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم، هیومیستار سیلیسیم در دو سطح ۴۰۰ و ۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم، نانو سیلیسیم در دو سطح ۱۰۰ و ۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم و تیمار شاهد بر پاسخ های مورفوفیزیولوژیکی گیاه دارویی استویا بررسی شد. پس از سه ماه دوره کاشت و داشت، گیاهان برداشت و ویژگی های وزن تر و خشک ساقه و وزن تر و خشک ریشه، ارتفاع و  قطر ساقه، حجم ریشه و سطح برگ به عنوان شاخص های مورفوفیزیولوژیکی گیاه، کلروفیل برگ و همچنین غلظت عناصر سیلیسیم، فسفر، پتاسیم در ساقه گیاه، و همچنین گلیکوزیدهای موجود در برگ استویا، شامل استویوزاید، ریبودیوزاید A و B اندازه گیری شد. نتایج حاکی از اثر معنی دار کاربرد سیلیسیم بر وزن تر و خشک ساقه و ریشه، ارتفاع ساقه، حجم ریشه، قطر ساقه، سطح برگ و شاخص کلروفیل برگ بود. کاربرد تیمارهای ۲۰۰ سیلیکات کلسیم و ۱۰۰ نانو سیلیسیم و ۲۰۰ هیومیستار سیلیسیم بیش­ترین وزن تر ساقه را نسبت به شاهد حاصل کرد و تیمار ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم نانو سیلیسیم به ترتیب سبب افزایش ۵۵، ۶۴ و ۳۵ درصدی عناصر ذکرشده در مقایسه با تیمار شاهد شد. تیمار ۴۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم هیومیستار سیلیسیم بیش­ترین درصد استویوزاید (۲۳/۵)، ریبودیوزاید A با (۶۷/۰) را نشان دادند. با توجه به اثربخشی کاربرد عنصر سیلیسیم بر پاسخ های مورفوفیزیولوژی، تغذیه ای و بهبود کیفیت قندهای استویوزاید و ریبودیوزاید، توصیه می شود در کنار مصرف بهینه عناصر غذایی به نقش این عنصر ارزشمند به ویژه به عنوان یک عنصر ضد تنش، توجه بیشتری معطوف گردد.

Keywords:

گیاه دارویی استویا , سیلیسیم , ویژگی های: مورفو_فیزیولوژیکی , عناصر ضروری , متابولیت های ثانویه