تاثیر ایجاد مانع در جویچه های آبیاری بر نفوذپذیری و یکنواختی توزیع آب

در روش آبیاری جویچه­ای با انتهای باز تلفات آب به صورت رواناب معمولا زیاد است که موجب هدر رفتن حجم زیادی از آب ورودی به جویچه­ها می­شود. از ­این­رو ارائه راه­حل مناسب برای کاهش تلفات رواناب، و به تبع آن کاهش تلفات فرسایش خاک از جویچه امری ضروری به نظر می­رسد. در تحقیق حاضر به منظور کنترل جریان آب و افزایش نفوذ آب در خاک، داخل جویچه­های آزمایشی موانعی به فاصله­ی (۱۰ و ۲۰ متر) و ارتفاع ۵ سانتی­متر ایجاد شد. آزمایش­ها و مطالعات مزرعه­ای در سال ۱۳۹۷ در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج انجام شد. آزمایش­های میدانی در جویچه­هایی به طول ۱۰۰ و شیب ۹۶/۰ درصد اجرا شدند. تیمارهای آزمایشی شامل دو دبی ۶/۰ و ۹/۰ لیتر بر ثانیه و دو فاصله­ی مانع ۱۰ و ۲۰ متر بود. ایجاد مانع در جویچه یکنواختی توزیع را افزایش داد که در بیشترین حالت ضریب یکنواختی ۳/۹۹ درصد برای جویچه­ی دارای مانع به­دست آمد. با توجه به نتایج به­دست آمده می­توان گفت که ایجاد مانع در جویچه سبب بهبود یکنواختی توزیع آب در خاک و همچنین کاهش تلفات آب تا حدود ۴۵ درصد می­شود. همچنین نتایج نشان داد که میزان نفوذ در آبیاری های اول و دوم به طور معنی­داری بیشتر از آبیاری­های سوم و چهارم می­باشد که دلیل آن رطوبت اولیه­ی کمتر خاک و همچنین زیاد بودن زبری سطح خاک در آبیاری های اول و دوم نسبت به آبیاری­های بعدی بود. در تمام وقایع آبیاری میزان نفوذ در تیمار با فاصله مانع ۱۰ متر و دبی ۹/۰ لیتر بر ثانیه بیشترین مقدار را نشان داد.

Keywords:

آبیاری جویچه ای , تلفات رواناب , جریان آب , نفوذ