ابوعبدالله طبری ناتلی؛ حکیم و طبیبی از سرزمین طبرستان

اهداف: سرزمین طبرستان (مازندران فعلی) در شمال ایران یکی از مناطق علم خیز و دانش پرور جهان علم است. ابوعبدالله طبری ناتلی یکی از ریاضیدانان و منطق دانان، حکیم و گیاه شناسان ایرانی حدود سده چهارم هجری که از استادان ابن سینا (۳۷۰-۴۲۸ ق) در بخارا بوده است. هدف نگارندگان این مقاله بازبینی اساسی زندگی و بیوگرافی ابوعبدالله ناتلی است، با وجودی که متاسفانه از سال تولد و زمان و مکان درگذشتش در منابع تاریخی هیچ اطلاعی نداریم. مواد و روش ها: روش به کارگرفته شده در این پژوهش تاریخی (Historical Research) که با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی تدوین شده است، نگاهی تاریخ نگارانه و شیوه ای است که در علوم انسانی مرسوم است، به نقد و بررسی زندگانی و آثار حکیم ابوعبدالله طبری ناتلی می پردازیم. یافته ها: در این پژوهش با بررسی جغرافیای ناتل در مازندران، آثار و تالیفات و افکار و اندیشه های ابوعبدالله ناتلی تا اندازه ای در روشن کردن زندگی علمی این حکیم گرانمایه و استاد فرزانه ابن سینا تلاش نمودیم. نتیجه گیری: در این پژوهش از این دانشمند گمنام با وجود تالیفات متعدد کمتر مورد توجه مورخان تاریخ علم قرار گرفته است که در این پژوهش علاوه بر شرح زندگانی و اعتقادات مذهبی و معرفی آثار و تالیفاتش نیز تا اندازه ای پرداختیم و به علت آشنایی حکیم با مباحث داروشناسی، گیاه شناسی، فلسفه، منطق و ریاضیات می توان نتیجه گرفت که وی در زمینه کلیه علوم و دانش های دوران خویش دارای تبحر بوده که این مهارت و نوآوری هایش در بسیاری از آثار طبی، داروشناسی و فلسفی علماء، دانشمندان و پزشکان همعصر خویش و حتی بعد از خود انعکاس یافته است.

Keywords:

Abu Abdullah Tabari Nateli , Botany , Eslah al-hashaish , Tabarestan (current Mazandaran) , ابوعبدالله طبری ناتلی , گیاه شناسی , اصلاح الحشائش , طبرستان (مازندران فعلی)