مقایسه اثربخشی درمان گروهی فعال سازی رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان

زمینه و هدف: سرطان یک بیماری بالقوه کشنده است که به طور عمده به وسیله عوامل محیطی و جهش ژن­های سلولی ایجاد می­شود. هدف پژوهش حاضر، درمان گروهی فعالسازی رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) می توانند در کاهش شدت علائم افسردگی و بهبود کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به سرطان بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از حیث هدف از نوع کاربردی و از حیث روش یک مطالعه مقطعی از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون می باشد. جامعه ی آماری شامل کلیه ی افراد مبتلا به سرطان مراجعه کننده به بخش های انکولوژی بیمارستان ها و کلینیک های شهر بوشهر در حین اجرای تحقیق می باشند. که از این تعداد ۳۰ نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه)، جایگزین می شوند. هر گروه متشکل از ۱۰ نفر می باشد. پس از اخذ رضایت شرکت کنندگان و رعایت اصول اخلاقی، پرسشنامه های کیفیت زندگی (جنیکسون و همکاران، ۱۹۹۳) و افسردگی(بک، استیر و گاربین، ۱۹۹۸) به عنوان پیش آزمون بر روی کلیه ی شرکت کنندگان اجرا گردید. گروه آزمایش اول تحت آموزش پروتکل فعال­سازی رفتاری براساس بسته آموزشی گولان و همکاران (۲۰۰۳)، گروه دوم تحت آموزش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد براساس بسته آموزشی هیز و همکاران (۲۰۱۲) قرار گرفت اما گره گواه، درمانی دریافت نکرد. کلیه جلسات گروه آزمایشی به دلیل شرایط کرونایی به صورت ویدیوکال و از طریق اسکایپ برگزار گردید. یافته­ ها: تفاوت میانگین نمرات افسردگی و کیفیت زندگی، بین هر دو گروه آزمایش با گروه گواه، معنی دار بود (۰۵/۰P<)؛ به عبارت دیگر، اثربخشی هر دو درمان مذکور در کاهش افسردگی معنی دار بود. با این حال تفاوت میانگین نمرات افسردگی و کیفیت زندگی، بین هیچ یک از دو روش درمان معنی داری نیست (۰۵/۰P>). به صورت کلی تفاوت میانگین نمرات افسردگی و کیفیت زندگی در بین گروه های درمانی فعال سازی رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، در هر دو مرحله ی پس آزمون و پیگیری، نسبت به پیش آزمون معنی دار بود (۰۵/۰P<). نتیجه­ گیری: می­توان نتیجه گرفت درمان گروهی فعال­سازی رفتاری و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افسردگی و  کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان موثر است و می­توان از آن در جهت کاهش مشکلات روانشناختی بیماران مبتلا به سرطان استفاده کرد.

Keywords:

behavioral activation , acceptance and commitment therapy , depression , quality of life , cancer , فعال سازی رفتاری , درمان پذیرش و تعهد , افسردگی , کیفیت زندگی , سرطان