حقوق شهروندی

موضوع مورد نظر در» حقوق شهروندی «، انسان متعارف است .حقوق شهروندی ، مقوله ای جدا از حقوق فطری و طبیعی نیست ، بلکه روح حاکم بر کلیات حقوق فطری است که در عرف متجلی است . حوزه ی شمول حقوق شهروندی ، فرد یا جامعه یا ناحیه ی خاصی نیست ، بلکه کلیات هستی را در بر میگیرد.حقوق شهروندی ناظر به حقوق طبیعی و ذاتی یک انسان آزاد است ، که غیر قابل تخلف ، سلب ناپذیر، ازلی و ابدی قلمداد شده است . برای ضمانت این موهبت الهی ، در جهت تامین حقوق و آزادی های شهروندان،همین بس که تقریبا در تمامی آموزه های دینی و مکاتب اخلاقی ، کرامت انسان دارای اهمیتی فوق العاده است .افزون بر آن که ، آنچه به عنوان »حق الناس « در حقوق اسلام مطرح است ،مستقیما ناظر بر همین مساله است .» اعلامیه ء جهانی حقوق بشر«برای این حقوق ذاتی و طبیعی بشر ،اصطلاحاتی را نیز به همراه آورده که مهم ترین آن ، عبارت است از»حق حیات« و »آزادی « که جلوه ء دیگری است از حقوق شهروندی که غالبا با حق انتخاب نظری و عملی انسان در همه ی شئوون همراه می شود ؛ البته مادامی که عمل وی به سلب حقوق دیگران و اخلال در نظم عمومی منجر نشود. در این میان ، بی تردید آزادی عقیده و بیان ، جایگاه ویژه ای دارد ؛ چرا که در این عرصه ، در نهایت ،بحث بر سر درستی و نادرستی است و نه جرم .(دهقان سعید،صادقیان آرش، حیدری لیلا ،ضمیری محمدرضا،گذری برحقوق واخلاق شهروندی ،۱۳۸۸)