واکاوی انگاره ارزش ها و ضد ارزش ها در قرآن

متن گرانسنگ قرآن کریم، مشحون از لطافت های خردمندانه و تصاویر هنری یا انگاره های زیبایی است که بر جذابیت و تاثیر آیات آن افزوده است؛ چه  صحنه پردازی های زنده و پویای آن به گونه ایست که پدیده های معنوی و نامحسوس، در تصاویر هنری دیداری و شنیداری، به صورت تابلوهای زیبا و گویا، مشهود و ملموس می گردند. این شیوه با استمداد از آرایه های بدیعی همچون تشبیه و عناصری از قبیل تجسیم، تخییل، حرکت ادامه یافته است. در این جستار و در راستای زبان شناختی قرآن کریم، با نگاهی به تعریف «انگاره یا تصویر هنری» در ادب عربی، برخی از آیات قرآن که با بهره گیری از این هنر به تبیین ارزش ها و ضد ارزش های اخلاقی پرداخته تحلیل شده است؛ در زبان قرآن، تصویر های هنری قرآن نمونه ای از لطافت های خردگرایانه آن است، این شیوه به گونه ایست که موضوعات معنوی و مفاهیم انتزاعی را مجسم ساخته و به صورت تابلوهایی دیداری  مشهود و محسوس می سازد. تصویر گری های فنی یا انگاره های قرآن  محدود به ارزش های اخلاقی یا هنجارها مانند خشیت، عفت، تواضع نمی شود، بلکه در تبین ضدارزش هایی مانند: کفر، قساوت و خست نیز به کار رفته و این قبیل امور معنوی را محسوس و ملموس می سازد . در انگاره های قرآن عنصر تجسیم و انگاره های مجسم بسیار پر بسامد تر از تصویرهای تخییلی است. و اکثر تصویرها دیداری است. تصویرهای هنری قرآن احساسات و عواطف فطری آدمی را هدف گرفته اند تا بدین وسیله مخاطب را به تامل در رفتار خویش سوق دهند.

Keywords:

Idea , Artistic Image , Embodiment of the Quran , Faith , Charity , انگاره , تصویر هنری , تجسیم , قرآن , ایمان , انفاق