تبلور مفاهیم شیعی در شکل گیری تزئینات "ایوان استاد" مسجد جامع اصفهان

بارزترین تجلی گاه معنویت و هویت متعالی انسان را می توان در لایه های پنهان هنر قدسی، و اوج شکوفایی هنر معماری مقدساسلامی را می توان در ساخت مساجد جستجو کرد. در این بین، به نظر می رسد مساجدی که در دوران طلایی قدرت معنوی،مالی و سیاسی شیعیان در این سرزمین شکل گرفته اند، واجد هویت معنوی ویژه ای هستند. با تشکیل دولت صفوی در اوایلقرن دهم هجری و اعلام تشیع اثنا عشری به عنوان مذهب رسمی، ایران بعد از قرن ها، هویت ملی و سیاسی خود را باز یافت. ازاین رو مذهب تشیع، به تدریج در روح و جان ایرانیان نفوذ کرد و روح هنرمندان و معماران ایرانی به تشیع روشن گردید؛ لذا بهآفرینش فضاهایی دست زدند که از روح و ماهیت تشیع سرشار بود. معماری مساجد به عنوان محمل بروز چنین عقایدی، ازظرایفی در طراحی برخوردار گشت که در دوره صفویه، به نهایت تکامل خویش دست یافت. ایوان غربی مسجد جامع اصفهان کهبه صفه استاد مشهور است از ساخته های دوران سلجوقیان می باشد، که در زمان شاه سلطان حسین صفوی در نهایت زیبایی وکمال تزئین گردید. تزئینات به کار رفته در این ایوان شامل تزئینات هندسی و نقوش اسلیمی و کتیبه هایی است که زیبایی وجلوه خاصی را به این مکان بخشیده اند. این تزئینات علاوه بر ایجاد زیبایی؛ کاربرد مفهومی، مذهبی و اطلاع رسانی نیز داشتهاند. علاوه بر آن باعث متبرک نمودن فضا و حس وجود خدا در این مکان معنوی توسط انسان می شود. هدف پژوهش حاضربازخوانی مفاهیم تزئینات این گنجینه ارزشمند، کاربرد این تزئینات و دریافتی زیبایی شناسانه از این تزئینات با تکیه بر منابعموجود و مشاهده این ایوان می باشد. روش این تحقیق به شیوه توصیفی تحلیلی بوده و اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و میدانیگردآوری شده اند.

تبلور مفاهیم شیعی در شکل گیری تزئینات "ایوان استاد" مسجد جامع اصفهان Keywords:

صفه استاد , تشیع , تزئینات , کتیبه , کاشی کاری , اسپر , مقرنس