نشانه شناسی فرهنگی رمان های همنوایی شبانه ارکستر چوب ها و واحه غروب (خوانشی تطبیقی بر پایه الگوی طبیعت و فرهنگ یوری لوتمان)

یوری لوتمان نشانه شناسی فرهنگی را برپایه تقابل های تعاملی در سه الگوی طبیعت و فرهنگ، آشوب و نظم، خودی و دیگری تبیین کرده است، چنان‎که نشانه شناسی فرهنگی وی توانسته است پیوند ساختارهای مبتنی بر رمزگانی ویژه را در یک نظام تقابلی - تعاملی تفسیر کند. لوتمان تاثیر و تاثر طبیعت، فرهنگ و رمزگان آن ها را روی شخصیت ها و کنش های آنان با سه الگوی یادشده نشان داده است. هدف نشانه شناسی فرهنگی، مطالعه مناسبات بینافرهنگی نظام تقابلی و تعاملی الگوی طبیعت و فرهنگ است که گستره فرهنگ خودی و رمزگان آن را دربرابر نافرهنگ یا فرهنگ دیگری تبیین می کند. رمان های مهاجرت گستره مناسبی برای مطالعه تقابل، تعامل، تنگناهای طبیعت و فرهنگ و رمزگان آن ها هستند. نوشتار پیش رو مولفه های اساسی ساختار شخصیت ها و کنش های آنان را در رمان هم‎نوایی شبانه ارکستر چوب ها از رضا قاسمی و رمان واحه غروب از بهاء طاهر برپایه الگوی طبیعت و فرهنگ لوتمان با خوانشی تطبیقی به‎روش توصیفی - تحلیلی بررسی کرده است. هدف پژوهش تبیین جایگاه شخصیت ها و کنش های آنان مبتنی بر تقابل و تعامل بینافرهنگی فرهنگ مبدا و مقصد در رمان های مورد مطالعه است. دستاورد پژوهش نشان می دهد، این دو نویسنده فرهنگ خودی را در تلاطم مهاجرت شخصیت ها به فرهنگ میزبان مبتنی بر مولفه های طبیعت و فرهنگ حفظ کرده اند، چنان‎که رمان های این دو نویسنده در مولفه های اجتماعی جنسیت، ازدواج و غلبه قدرت (قتل) با الگوی نسبی طبیعت - فرهنگ هم خوانی دارند. بافت مکانی و فضاسازی واحه غروب با الگوی طبیعت سازگار است، اما رمان هم‎نوایی شبانه ارکستر چوب ها با الگوی فرهنگ هم‎گرایی دارد.

نشانه شناسی فرهنگی رمان های همنوایی شبانه ارکستر چوب ها و واحه غروب (خوانشی تطبیقی بر پایه الگوی طبیعت و فرهنگ یوری لوتمان) Keywords:

نشانه شناسی فرهنگی , یوری لوتمان , الگوی طبیعت و فرهنگ , بهاء طاهر , رضا قاسمی