توسعه نیافتگی سیاسی از منظر فرهنگ سیاسی نخبگان در ایران(۱۳۸۴- ۱۳۶۸)

برای درک و تحلیل ماهیت توسعه سیاسی، به ویژه با رویکرد مقایسه و طبقه بندی نظام های سیاسی، تمرکز بر پدیدهء فرهنگ سیاسی نخبگان بسیار مهم است. به عبارت دیگر توسعه یافتگی یا توسعه نیافتگی سیاسی ارتباط نزدیکی با ایدئولوژی و نگرش نحبگان سیاسی دارد، به طوری که تغییر در آنها بر روند توسعه سیاسی موثر است. گرچه توان نظام سیاسی برای تحقق بخشیدن به مولفه های توسعه سیاسی، بی ارتباط با فرهنگ سیاسی عامه نیست، لیکن نگرش، احساسات و شناخت نخبگان در تقویت یا تضعیف عناصر توسعه سیاسی، نقش بسیار موثرتری در مقایسه با فرهنگ سیاسی عامه دارد. در این مقاله، پس از مشخص شدن مبانی نظری "رابطه میان فرهنگ سیاسی نخبگان سیاسی با توسعه نیافتگی"، جایگاه و رابطهء آن با توسعه نیافتگی سیاسی در دولت های هاشمی رفسنجانی، خاتمی و احمدی نژاد بررسی می شود. از این رو، هدف اصلی پژوهش حاضر، مشخص کردن رابطهء میان فرهنگ سیاسی نخبگان در این سه دوره با توسعه نیافتگی سیاسی بر اساس الگوی نظری از قبل تعیین شده است.  دستیابی به این هدف، مستلزم آزمون این فرضیه است که "  عدم تمایل نخبگان سیاسی به گسترش مشارکت و رقابت در سیاست و وجود اختلاف و شکاف در میان آنها در دولت های هاشمی، خاتمی و رفسنجانی، که بیانگر نوعی فرهنگ سیاسی  تابعیتی و منازعه گرا  به جای فرهنگ سیاسی مشارکتی و وفاق گراست، یکی از عوامل اصلی و جدی توسعه نیافتگی سیاسی بوده است."

Keywords:

ایران , توسعه سیاسی , نخبگان سیاسی , فرهنگ سیاسی تابعیتی و منازعه گرا