بررسی دین شناختی تاثیر نظامی بر شعر عبدالشکور بزمی وامیر خسرو دهلوی

اسلام برای اولین بار از طریق ایران و با زبان و ادبیات فارسی وارد سرزمین هند شد به طوری که زبان و ادبیات فارسی یکی از مهمترین ابزارهای تحکیم و گسترش اسلام در این سرزمین شد . در طول تاریخ با گسترش روز افزون روابط ایران و هند و به دلایل گوناگون، اقشار مختلف مر دم ایران از جمله شاعران و نویسندگان به هند مهاجرت کردند و همراه با آنان، آثار شاعران معروف ایرانی نیز به هند منتقل شد . نظامی گنجوی ازجمله شاعرانی است که آثارش در هند مورد استقبال فراوان واقع شد. نظامی بیشتر به عنوان شاعری داستان سرا و بزمی شناخته شده است در حالی که وی مسلمانی معتقد و مقید به اصول اسلامی و خمسه او مملو از آیات ، احادیث و داستانهای قرآنی است . نظامی در کنار اشعار بزمی و عاشقانه ، دارای اشعار بسیار زیبا و قوی در زمینه آموزه های دینی و اسلامی است ، تا جایی که خمسه اش در مدارس دینی واسلامی هند هنوز جزو دروس اصلی به حساب می آید.آثار نظامی از چند جهت باعث گسترش اسلام در هند می شده است : از طرفی خواندن این آثار توسط خوانندگان هندی علاقه مند به زبان و ادبیات فارسی ، باعث آشنایی آنان با اسلام و آموزه های دینی میشده است و از طرف دیگر، شاعران بی شماری که آثار نظامی را تقلید کرده اند با رعایت شکل اثر و تقلید اصطلاحات ، تعابیر و داستانها ی قرآنی، باعث گسترش اسلام می شده اند. انعکاس اسلام و مذهب در خمسه نظامی از چند جهت قابل بررسی است به عنوان مثال از منظر حمد و ستایش ، منقبت، پند واندرز، اقتباس از آیات و احادیث و...که با بررسیچند اثر تقلیدی هندی از جمله خمسه امیرخسرو دهلوی می توان به نقش زبان و ادبیات فارسی به ویژه آثار نظامی در گسترش اسلام در هند پی برد.

Keywords:

زبان و ادبیات فارسی , معارف اسلامی , نظامی , خمسه نظامی , امیرخسرو دهلوی