مقایسه دبی جریان رسوبات بادی در اراضی با سنگ فرش بیابان و بدون سنگ فرش با استفاده از تله های رسوبگیر مدل سیفونی نسل ۳ در دشت یزد

احداث و پایش ایستگاههای اندازه گیری رسوب در حوزههای آبخیز از اهمیت خاصی در برآورد کمی مقدار فرسایش برخوردار می باشد. تاکنون در کشور تعداد قابل توجهی ایستگاه رسوبسنجی آبی در کنار آب نمودها احداثشده است ؛ ولی متاسفانه در رابطه با احداث و اندازهگیری مقدار فرسایش بادی و جریان رسوبات بادی اقدام خاصی صورت نگرفته است . این در حالی است که بیش از ۷۰ درصد کشور ایران را مناطق خشک و فراخشک با حاکمیت فرسایش بادی در برگرفته است . تحقیق حاضر نتایج اولیه حاصل از دادهکاوی دو ایستگاه سنجش و پایش فرسایش بادی مستقر در دشت یزد می باشد که یکی از آنها بر روی رخساره ژئومورفولوژی دشت سر لخت (سنگ فرش بیابان با تراکم حدود ۷۰ درصد) و دیگری بر روی رخساره دشت سر پوشیده یا دشت رسی فاقد سنگ فرش احداثشده است . نتایج به دست آمده از اندازه گیری مواد جهشی تله های رسوبگیر سیفونی نوع ۳ و مواد خزشی تله رسوبگیر مدل YSCT.۱ نشان داد که در رخساره سنگ فرش بیابان دبی جریان رسوب کم تر از ۰۱,۰ تن در مترمربع در سال و در رخساره دشت سر پوشیده این مقدار به حدود ۳۰ برابر معادل ۲۹,۲ تن بر مترمربع در سال می رسد. هم چنین نتایج تحقیق بیانگر نقش پراهمیت سنگ فرش بیابان در کاهش فرسایش بادی و دبی جریان رسوب در مناطق خشک و بیابانی است .

Keywords:

تله سیفونی نسل ۳ , رسوبات بادی , دشت سر لخت , دشت سر پوشیده.