بررسی مقایسه‎ای بین تفسیر المیزان و پرتوی از قرآن در آیات علمی قرآن

یکی از روش‎های مهم در تفسیر، روش تفسیر علمی است که به کمک آن اعجاز علمی قرآن نیز ثابت می‎شود، مفسران بسیاری بویژه در قرن حاضر، در این راه قدم گذارده اند. روش تحقیق: این نگاشته با روش تحلیل لفظ و محتوا و رویکرد مقایسه‎ای، نظرگاه دو مفسر گرانقدر جهان تشیع یعنی آیت الله طالقانی و علامه طباطبایی در تفسیر علمی آیات را مورد بررسی قرار داد. یافته‎ها: این بررسی نشان داد آیت الله طالقانی در تلاش است با تبیین آیات علمی و تطبیق یافته های علمی روز بر آیات قرآن، بین علم و دین پیوند برقرار سازد، علامه طباطبایی نیز به تبیین و تفسیر آیات علمی قرآن و تبیین پدیده های طبیعی همت گماشته و بسیار با احتیاط و با نظرداشت سیاق و سباق، به تفسیر علمی آیات پرداخته، اما در این میان، آسیب‎هایی متوجه تفسیر پرتوی از قرآن شده که در المیزان مشاهده نمی‎شود، از جمله تطبیق آیات قرآن بر نظریاتی که هنوز اثبات قطعی نشده مثل نظریه داروین، آسمآنهای نه گانه و مواردی از این دست، همچنین دور شدن از دلالت های لفظی آیات و برشماری مصادیقی برای آیات که بسیار بعید می نماید؛ مانند نظریه وراثت در آیه ۳۴ آل عمران و ۲۳۳ بقره، حمل معنای "ناصیه" بر مغز در آیه ۵۶ هود، به قرینه معنای مجازی آیه ناصیه در ۱۶ علق، نظرداشت معنای "آنچه" برای "ما"ی موصوله در آیه ۶ سوره شمس، در حالی که منظور از "ما" ذات باری تعالی است و مواردی از این دست، اما المیزان از چنین مواردی پیراسته است.

Keywords:

قرآن کریم , تفسیر علمی , علامه طباطبایی , آیت الله طالقانی