مقایسه اثربخشی دوره های آموزشی تحلیل رفتار متقابل (T.A) و مواجهه سازی خیالی و جلوگیری از پاسخ (ERP) بر کاهش اضطراب تحصیلی دانش آموزان

زمینه و هدف:  یکی از عواملی که به عنوان چالش در مدرسه وجود دارد و دانش آموزان با آن مواجه می­شوند، اضطراب است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی دو روش آموزش تحلیل رفتار متقابل (TA)، مواجهه سازی خیالی و جلوگیری از پاسخ (ERP) بر کاهش اضطراب تحصیلی دانش آموزان انجام شد. روش پژوهش: روش پژوهش نیمه آزمایشی و در قالب طرح پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری دو ماهه با سه گروه آزمایش و یک گروه گواه بود. جامعه پژوهش را دانش آموزان مقطع دبیرستان شهر تهران تشکیل دادند. نمونه پژوهش ۴۵ نفر از دانش آموزانی بودند که پس از پاسخ به پرسشنامه اضطراب تحصیلی فیلیپس (۱۹۷۸) مبتلا به اضطراب تحصیلی تشخیص داده شدند. دانش آموزان به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه ۱۵ نفری جایگزین شدند. هر کدام از گروه­های آزمایش در معرض یکی از روش­های مواجهه سازی خیالی و جلوگیری از پاسخ (در پنج جلسه ۹۰ دقیقه­ای) و تحلیل رفتار متقابل (در ده جلسه ۹۰ دقیقه­ای) قرار گرفتند. یافته ­ها: نتایج حاصل از تحلیل داده­ها به وسیله تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که با توجه به میانگین­های تعدیل شده متغیر اضطراب تحصیلی در سه گروه مورد مطالعه و نتایج آزمون تعقیبی LSD، هر دو روش مواجهه سازی خیالی و جلوگیری از پاسخ و تحلیل رفتار متقابل بر کاهش اضطراب تحصیلی دانش آموزان موثر بوده است (۳۳/۶=F، ۰۰۱/۰>P). نتیجه گیری: می­توان نتیجه گرفت که روش مواجهه سازی خیالی و جلوگیری از پاسخ تاثیر بیشتری در کاهش اضطراب تحصیلی در مقایسه با روش تحلیل رفتار متقابل دارد.

Keywords:

interactional behavior analysis , imaginary exposure and response prevention , academic anxiety , تحلیل رفتار متقابل , مواجهه سازی خیالی و جلوگیری از پاسخ , اضطراب تحصیلی