برآورد پارامترهای ژنتیکی نمره سلول های بدنی و ماندگاری در گاوهای هلشتاین ایران

سوددهی در گاوهای شیری بستگی به ماندگاری حیوان در گله دارد که از طریق کاهش حذف غیراختیاری و افزایش حذف اختیاری در گله فراهم می­ شود. هدف از تحقیق حاضر بررسی عوامل غیر ژنتیکی موثر بر صفت ماندگاری و برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات ماندگاری و نمره سلول­ های بدنی در گاوهای هلشتاین ایران بود. بدین منظور از اطلاعات ۲۷۷۷۱۵ راس گاو که مابین سال­ های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۷ توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور جمع ­آوری شده بود، استفاده شد. ماندگاری به صورت طول عمر، تعداد روزهای شیردهی طول عمر، تولید شیر، چربی و پروتئین طول عمر تعریف شده و با استفاده از دو بسته نرم ­افزاری survival و cmprsk عوامل موثر بر صفات و خطر خذف تعیین گردید. مولفه ­های واریانس صفات ماندگاری بر مبنای توزیع نمایی و داده­ های سنسور شده به همراه صفت نمره سلول­ های بدنی با استفاده از تجزیه و تحلیل دو صفتی توسط روش نمونه ­گیری گیبس برآورد گردید. نتایج نشان داد که اثر گله، سال و فصل زایش و سن زایش گاو بر تمامی صفات ماندگاری معنی ­دار بود (۰/۰۰۱>P). گاوهایی با درجه سخت­ زایی بالا نسبت به سایر گاوها دارای ریسک حذف بالاتری بوده و ریسک حذف برای گاوهای زایش کرده در فصل بهار نسبت به سایر فصول بالاتر بود (به استثنای طول عمر). دامنه وراثت­ پذیری برای صفات مختلف ماندگاری بین ۰/۰۷۶ تا ۰/۱۸۶ متغییر بوده و وراثت ­پذیری صفت نمره سلول­ های بدنی ۰/۳۱ برآورد شد. نتایج نشان داد که انتخاب ژنتیکی برای نمره سلول­ های بدنی و برخی صفات ماندگاری مانند تولید پروتئین طول عمر می ­تواند در بهبود این صفات موثر باشد اگرچه به خاطر معنی­ دار بودن عوامل محیطی بر روی صفات ماندگاری، باید این عوامل نیز مورد توجه قرار گیرد. همبستگی ژنتیکی و باقی مانده بین نمره سلول­ های بدنی با صفات ماندگاری منفی و مقدار همبستگی ژنتیکی بین صفات نسبت به همبستگی باقی مانده آن ها بالاتر بود. بنابراین انتخاب ژنتیکی برای نمره سلول­ های بدنی و در نظر گرفتن آن به عنوان معیار انتخاب در برنامه­ های اصلاح نژادی می ­تواند به طور غیرمستقیم صفات ماندگاری در گاوهای هلشتاین ایران را بهبود بخشد. افزایش ماندگاری و بهبود آن نه تنها از نظر اقتصادی اهمیت دارد بلکه موجب بهبود رفاه در حیوانات نیز می­ گردد.

Keywords:

وراثت پذیری , ماندگاری , نمونه گیری گیبس , تابع خطر