تعیین دماهای کاردینال و واکنش فتوپریودی مراحل مختلف نموی لاین های کینوا ( Chenopodium quioa L.) با استفاده از مدل های خطی و غیرخطی

کینوا با نام علمی(Chenopodium quinoa L.)  گیاهی یک ساله، از خانواده کنوپودیاسه و روزکوتاه است که به دلیل برخی ویژگی های خاص خود از جمله مقاومت قابل ملاحظه در برابر طیف وسیعی از تنش های غیرزنده، مورد توجه قرار گرفته است. دماهای ویژه و طول روزهای ویژه هر مرحله نموی برای ارائه مدل مناسب پیش بینی رشد و نمو گیاهی لازم است. در سال های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ آزمایش های مستقلی شامل ۱۰ تاریخ کاشت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهر یزد انجام شد. تیمار آزمایشی شامل پنج لاین امیدبخش اصلاح­شده در مرکز تحقیقات شوری یزد به همراه رقم تی تی کاکا بود. از واکنش سرعت مراحل نموی به دما و طول روز برای تعیین درجه حرارت ویژه و طول روزهای ویژه مراحل نموی اصلی (سبز شدن، گل دهی و رسیدگی دانه) استفاده شد. برای همه لاین ها، دمای پایه (Tb) جوانه زنی بذر کینوا ۲/۰ تا ۵۷/۳ درجه سانتی گراد، دامنه دمایی بهینه برای جوانه زنی ۳۴-۲۵ درجه سانتی گراد، گل دهی ۲۸-۲۱ درجه سانتی گراد و رسیدگی دانه ۳۲-۱۵ درجه سانتی گراد بود. دامنه طول روز برای گل دهی ۴/۱۲-۴/۱۱ ساعت و رسیدگی دانه ۳/۱۲-۶/۱۰ ساعت بود. دامنه دمای بهینه برای سه مرحله جوانه زنی، گل دهی و رسیدگی دانه تمام لاین های مورد مطالعه، بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد برآورد شد. نتایج نشان داد که در طول روزهای کمتر از ۱۲ ساعت و دماهای کمتر از ۳۰ درجه سانتی گراد، با افزایش هم زمان دما و طول روز سرعت گل دهی بیشتر شد. به طور کلی، نتایج نشان داد که دما و طول روز اثر جبران کنندگی بر سرعت گل دهی و رسیدگی دانه دارند.

Keywords:

دماهای ویژه , زمان حرارتی , طول روز ویژه , عوامل محیطی , مدل سازی