ایجاب متقابل در کنوانسیون بیع بین المللی کالا (وین ۱۹۸۰): طرح نقشه صلح کنوانسیون وین برای نبرد فرم ها با تکیه بر نظریه بهترین اقدام مبتنی بر کارایی اقتصادی

از اسباب ارادی زوال ایجاب که از طرف مخاطب ایجاب صورت می­گیرد، رد ایجاب است. رد ایجاب می تواند به صورت صریح یا ضمنی با افزودن شرایط جدیدی در قبول صورت پذیرد. در رد ایجاب ضمنی، مخاطبی که چنین تلاشی می­کند، خود موجب ایجاب متقابل است. این مخاطب بعدا نمی­تواند ایجاب اصلی را قبول کند. در قراردادهای بازرگانی بین­المللی، متعاملین، جزء­به­جزء و یکایک، شروط هر معامله را بررسی نمی­کنند. بنابراین ناگزیرند برای معاملات خود، فرم­های یکسان تهیه کنند. شروط مندرج در فرم های طرفین، شروط ضمن عقد است، مشروط بر اینکه با هم معارض نباشند. در صورت تعارض شروط مندرج در فرم های طرفین، نبرد فرم ها شکل می­گیرد. نبرد فرم ها از مهم ترین و کاربردی­ترین مباحث حقوق قراردادهاست که ذیل بحث رد ایجاب مطالعه می­شود. درمورد نبرد فرم ها سه نظریه حقوق قراردادها مطرح است: نظریه ارجاع به حقوق داخلی، نظریه اقدام آخر و نظریه تساقط (ناک آوت). فارغ از مطرودبودن نظریه اول، شارحین کنوانسیون بیع بین­المللی کالا با تفسیر ادبی و مضیق از ماده ۱۹، نظریه اقدام آخر و با تفسیر موسع و معتدل از ماده ۶، نظریه تساقط را استنباط کرده­اند. علی رغم اقبال رویه محاکم و دیوان های داوری به نظریه تساقط، به نظر می­رسد که باید نظریه چهارمی تحت عنوان «نظریه بهترین اقدام مبتنی بر کارایی اقتصادی» را در راستای افزایش کارایی، کاهش هزینه­های قراردادی و دادرسی، صرفه­جویی در زمان و نیل به قرارداد کامل، تقویت کرد.

Keywords:

ایجاب , رد ایجاب , رد صریح , ایجاب متقابل , نبرد فرم ها