رابطه ساده و الگوهای نهفته ارتباط بین تصمیم گیری منطقی و شهودی با کارکرد شخصیت و رفتار تکانشی، پرخطر و خود مخرب

مقدمه: با توجه به اهمیت شناسایی و درک عمیق عوامل تاثیرگذار بر رفتارهای پرخطر و عملکرد واقعی زندگی روزمره، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ساده و الگوهای نهفته ارتباط بین تصمیم­ گیری منطقی و شهودی با کارکرد شخصیت و رفتار تکانشی، پرخطر و خود مخرب انجام شد. روش کار: در یک مطالعه همبستگی که به صورت مقطعی اجرا شد، ۴۲۸ فرد بزرگسال از جمعیت غیر بالینی ایران انتخاب و با استفاده از پرسشنامه رفتار پرخطر، تکانشی و خود مخرب، مقیاس سبک تصمیم ­گیری منطقی و شهودی و فرم کوتاه شاخص های شدت مشکلات شخصیتی مورد سنجش قرار گرفتند. داده ها با به کارگیری آزمون های همبستگی، تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل نیمرخ نهفته مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: سبک تصمیم ­گیری شهودی با پرخاشگری، رفتار جنسی پرخطر، صدمه به خود و اعمال مجرمانه دارای همبستگی معنادار مثبت (۱۲/۰=r تا ۱۷/۰=r) بود. بین سبک تصمیم ­گیری شهودی و تمام حوزه­ های عملکرد شخصیت (خودکنترلی، انسجام هویت، مسئولیت­ پذیری، قابلیت رابطه ای و انطباق اجتماعی) رابطه معنادار منفی (۱۹/۰-=r تا ۳۲/۰-=r) وجود داشت. تحلیل الگوهای نهفته ارتباط بین سبک های تصمیم ­گیری و کارکرد شخصیت به استخراج سه نیمرخ منجر شد، یکی از نیمرخ ها با تصمیم ­گیری شهودی و کارکرد پایین شخصیت و یکی دیگر از آنها با تصمیم­ گیری منطقی و کارکرد شخصیت بالا هم خوانی داشت. نتیجه ­گیری: اگرچه سبک تصمیم­ گیری با میزان مبادرت به تعدادی از رفتارهای پرخطر ارتباط دارد، اما ارتباط سبک های تصمیم ­گیری با عملکرد واقعی روزمره در حوزه های خودکنترلی، انسجام هویت، مسئولیت­ پذیری، قابلیت رابطه ای و انطباق اجتماعی بیشتر است و آموزش و ترغیب تصمیم­ گیری منطقی می تواند به بهبود عملکرد افراد در این زمینه ها کمک کند.

Keywords:

Latent profile analysis , Risky behavior , Decision style , Personality functioning , تحلیل نیمرخ نهفته , رفتار پرخطر , سبک تصمیم­ گیری , کارکرد شخصیت