وارسی محتوی برنامه ریزی درسی قصد شده آموزش علوم تجربی دانشگاه فرهنگیان با برنامه درسی اجرا شده و شناسایی محتوای برنامه درسی مغفول

این پژوهش باهدف بررسی برنامه درسی رسمی قصد و اجرا شده رشته آموزش علوم تجربی و شناسایی عناصر مغفول آن انجام شد. از لحاظ روش کیفی –کمی (آمیخته)، به لحاظ هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی و تحلیل محتوا است. در بخش کیفی، تحلیل محتوا پنج مرحله ای گال و در بخش کمی آمار توصیفی (میانگین، فراوانی و درصد میزان تطابق )استفاده شد. جامعه تحلیل محتوا شامل سرفصل آموزشی دانشگاه فرهنگیان به عنوان برنامه درسی قصد شده دارای ۳۰۳ صفحه و کتب درسی اموزش علوم تجربی مقطع متوسطه اول به عنوان برنامه درسی اجرا شده و شامل ۴۲۳ صفحه و واحد تحلیل محتوای کتب درسی مباحث یادگیری است. بر این اساس پایه هفتم ۱۵ فصل؛ هشتم ۱۵ و نهم ۱۵ فصل و درمجموع ۴۵ فصل شد. برای پایایی و اعتبار یافته ها مفاهیم و موضوعات، از متخصصین و دانشجویان رشته خواسته شد تا اسناد را بر اساس موضوعات یادگیری تحلیل نمایند. هم‎چنین محققین برای اعتباریابی نتایج، دو بار در فواصل زمانی مختلف، محتواها را موردبررسی مجدد قرارداد و نتایج تقریبا یکسانی را استخراج نمود. نتایج نشان داد که بیشترین پوشش محتوا مربوط به پایه هفتم با ۵۱/۸۸% و کمترین مربوط به پایه نهم با ۵۵/۷۷% است و بیشترین محتوای مغفول در پایه نهم در فصل دهم با عنوان نگاهی به فضا است. همچنین از مجموع ۳۶۶مبحث واحد درسی کتب درسی، سرفصل فیزیولوژی با ۵۹، فیزیک مکانیک با ۳۱ و علوم زمین با ۲۹ بیشترین پوشش محتوا را به خود اختصاص داده اند. در انتها پیشنهاداتی جهت بازنگری سرفصل آموزشی ارائه شد.

Keywords:

برنامه درسی قصد شده , برنامه درسی اجرا شده , برنامه درسی مغفول , برنامه درسی آموزش علوم تجربی , متوسطه اول