اثر محلول پاشی اسید سالیسیلیک و نانوسیلیکون بر عملکرد و صفات فیزیولوژیک ذرت (Zea mays L.) در مناطق زراعی آلوده به فلزات سنگین

به­دلیل صنعتی­شدن و فعالیت های مخرب انسانی، آلودگی خاک به عناصر سنگین به شدت در حال گسترش است. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر استفاده از سیلیکون و اسیدسالیسیلیک بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک ذرت در دو مزرعه خصوصی رحیمی و مولوی (که آلوده به فلزات سنگین بود و در مجاورت کارخانه های سرب و روی شهر زنجان واقع شده بودند) در سال ۱۳۹۹ به­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل محلول پاشی سالیسلیک اسید در چهار سطح صفر، ۶۰۰، ۱۲۰۰ و ۱۸۰۰ میکرو مولار و محلول پاشی نانوسیلیکون در چهار سطح صفر، ۶۰۰، ۱۲۰۰ و ۱۸۰۰ میلی مولار بود. نتایج آنالیز خاک نشان داد که غلظت عناصر سرب، روی و کادمیوم در هر دو مزرعه از حد مجاز بالاتر بوده و این آلودگی فلزات سنگین در مزرعه رحیمی شدت بیشتری داشت. آلودگی فلزات سنگین سبب کاهش ارتفاع بوته، عملکرد دانه و اجزای آن، عملکرد زیستی، محتوای کلروفیل و افزایش پرولین شد. بیشترین عملکرد دانه و وزن هزاردانه از تیمار ۱۸۰۰ میلی مولار اسیدسالیسیلیک و ۱۲۰۰ میلی مولار نانوسیلیکون و کمترین آن از تیمار شاهد (عدم مصرف اسیدسالیسیلیک و نانوسیلیکون) به دست آمد. بیشترین محتوای کلروفیل از تیمار ۱۸۰۰ میلی مولار اسیدسالیسیلیک در مزرعه مولوی به دست آمد و در تیمار ۱۸۰۰ میلی مولار نانوسیلیکون حداکثر مقدار کلروفیل نیز در مزرعه مولوی مشاهده شد. در مجموع تیمارهای به کاررفته تاثیر مثبت بر بهبود عملکرد و اجزای عملکرد کمی، محتوای کلروفیل و محتوای نسبی آب برگ ذرت علوفه ای داشت. از بین سطوح به کار­رفته تیمارها، محلول پاشی ۱۸۰۰ میلی مولار سالیسیلیک اسید و ۱۲۰۰ میلی مولار نانوسیلیکون برای بهبود تحمل تنش فلزات سنگین در این منطقه قابل مطالعه و بررسی بیشتر است.

Keywords:

تنظیم کننده رشد , روی , سرب , سمیت فلزات سنگین , عناصر ریزمغذی , کادمیوم