بررسی مناظرات امام رضا(علیه السلام)از منظر رویکردپرگمادیالکتیک

نوشتارحاضرتلاش میکندگفتمان استدلالی مناظرات امام رضا (ع) را باجاثلیق،راس جالوت،عمران صابئی وبزرگ هیربدان درعیون اخبارالرضا براساس رویکرد پرگما دیالکتیک بررسی ومقایسه کند. این رویکرد دارای مراحل چهارگانه رویارویی،بابگشایی،استدلالی ونتیجه گیری برای دفاع ازیک دیدگاه فکری ومتقاعدکردن طرف مقابل است. به منظوربررسی ومقایسه مناظرات امام رضا (ع) ازجهت مراحل چهارگانه استدلال ونیزمقایسه کنشهای گفتاری آنها،بخش مربوط به این مناظرات ازعیون اخبارالرضا(صدوق،((۱۳۷۸، (۱ وکتاب مشخص شدند. ازمناظرات مزبور۸۸ کنش گفتاراستخراج وبه روش توصیفی تحلیلی داده هانشان می دهد. مراحل استدلال درمناظرات مختلف امام رضا (ع) بایکدیگرتفاوت دارد. گفتگوباعمران صابئی درمرحله رویارویی وباب گشایی ازدیگرمناظره هامتمایزاست؛به این ترتیب که ازیک طرف اختلاف نظردرمرحله رویارویی پنهان است وبه تدریج درمرحله باب گشایی واستدلالی آشکارمیشود واز طرف دیگر،دیدگاه دراین گفتگودارای قالب دوطرفه و کاملا علمی است. علاوه براین،آن حضرت ازروش»دراماتیک«برای اقناع سران ادیان کمک گرفته است. درموردکنش گفتارها نیزبسامدکاربردکنشهای گفتاری ازسوی امام رضا (ع) ونیزنوع آنهادرمناظرات مختلف متفاوت است. همچنین،بررسی داده هانشان میدهد،چنانچه این مدل درمراحل چهارگانه بخواهد دربرگیرنده همه گفتمانهای استدلالی باشدبایددرمرحله نتیجه گیری،تعدیل هایی رادرنظربگیرد .