An Investigation of Factors Associated with Emigration of the Health Workforce in Iran in ۲۰۲۲

زمینه و هدف: مهاجرت نیروی انسانی یکی از تهدیدهای جدی نظام سلامت در کشور محسوب می­ شود که در سالیان اخیر رشد چشم­گیری داشته است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر بر مهاجرت و فعالیت نیروی انسانی در حوزه سلامت در سال ۱۴۰۰ می ­باشد. روش: مطالعه حاضر از نوع مقطعی توصیفی بوده که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه این پژوهش تمامی دانشجویان، اعضای هیئت علمی، کارکنان و فارغ التحصیلان دانشگاه های علوم پزشکی کشور بودند. نمونه پژوهش شامل ۳۶۰ نفر از دانشجویان، شاغلان و فارغ التحصیلان دانشگاه ­های علوم پزشکی کشور بودند که به روش نمونه­ گیری غیراحتمالی و آسان وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه استانداردی بود که روایی و پایایی آن توسط تعدادی از استادان خبره و متخصص در حوزه سلامت مورد ارزیابی و تایید قرار ­گرفت. یافته ها: از مجموع ۳۶۰ شرکت کننده، ۱۷۰ نفر دانشجو و ۱۹۰ نفر فارغ التحصیل یا شاغل در دانشگاه های علوم پزشکی بودند. ۱۹۵ نفر از شرکت کنندگان زن (۲/۵۴) و ۱۶۵ نفر مرد (۸/۴۵) بودند. مقاطع تحصیلی کاردانی و کارشناسی (۱۱۸ نفر)، دکترای تخصصی (۸۷ نفر) و دکترای حرفه ای (۷۷ نفر) بیشترین سهم و رشته های پزشکی (۸۹ نفر) و پیراپزشکی (۷۶ نفر) بیشترین میزان مشارکت را داشتند. ۱۸۹ نفر (۵/۵۲ درصد) از افراد شرکت کننده تمایل زیاد و بسیار زیاد به مهاجرت داشتند. ۱۳۵ نفر ( ۵/۳۷ درصد) از افراد شرکت کننده حتی تمایل به کار در مشاغل غیرتخصصی و پایین ­تر در خارج از کشور داشتند. ۱۰۸ نفر (۳۰ درصد) برنامه زمانی مشخصی برای مهاجرت داشتند. تنها ۶۵ نفر (۱۸ درصد) از افراد، تمایل به برگشت پس از مهاجرت داشتند. عوامل اقتصادی، مدیریتی و رفاه اجتماعی به عنوان مهمترین عوامل تاثیرگذار بر مهاجرت دانشجویان و شاغلان حوزه سلامت شناسایی شدند. نتیجه گیری: میل به مهاجرت در بین دانشجویان و شاغلان حوزه سلامت بسیار پررنگ بوده و بسیاری از افراد شرکت کننده به دلیل مسائل اقتصادی، اجتماعی تصمیم به مهاجرت دارند. حل مسئله مهاجرت نیازمند عزم جدی، همه جانبه و طولانی مدت به مسئله مدیریت نخبگان، انجام اصلاحات ساختاری و قانون گذاری، شایسته سالاری و افزایش امید در جامعه دانشگاهی است.

Keywords:

Health Workforce , Medical Education , Migration and Immigration , Students , آموزش پزشکی , دانشجویان , مهاجرت , نیروی کار بهداشت و درمان