ترکیب سازی های واژگانی در تحفه فتحیه اثر ابوالفضل علامی

واژگان، در هر زبانی به مثابه مصالح اولیه برای ساختمان آن زبان به شمار می آیند. به هر اندازه که در ساخت ترکیبات و واژگان هر زبان غنای بیشتری وجود داشته باشد به همان اندازه در زایایی و پویایی آن زبان تاثیر مثبت ایجاد می شود. ابوالفضل علامی، ادیب، تاریخ نگار و منشی اکبر یکم، بزرگ ترین پادشاه گورکانی هند بود که آثاری در موضوعات مختلف از وی برجای مانده است. یکی از آثار وی موسوم به تحفه فتحیه است. وی در ترکیب سازی واژگانی پاره ای از امکانات زبانی را مورد استفاده قرار داده که مهمترین آنها ترکیب سازی اشتقاقی است؛ بدین صورت که وی با استفاده از وندها، شبه وندها، ترخیم صفات فاعلی و مفعولی و استفاد ه از واژهای نامعمول، شیوه به خصوصی در فن نویسندگی به کار برده و در نتیجه ترکیباتی متنوع و گوشنواز ابداع نموده که در بلاغت و شیوایی سخن وی تاثیر به سزایی داشته است. با توجه به اینکه علامی در دانش لغت نامه صاحب تالیف است، می توان گفت که ترکیب سازی وی در نوشته های گوناگونش دارای پشتوانه ای قوی بوده است. در این مقاله هنر ترکیب سازی علامی به عنوان یکی از ویژگیهای برجسته زبانی وی، به روش توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است.

Keywords:

ابوالفضل علامی , تحفه فتحیه , ترکیب سازی های واژگانی , تصریف , اشتقاق