ارزیابی اثرات محیط زیستی: واکاوی تجربه هلند

میل به پیشرفت و حرکت پیوسته رو به جلو در کنار نیل به فراهم آوردن زندگی راحتتر و آسایش بیشتر برای مردمان در هر اقلیمی، همواره اثرات و عواقبی را نیز به دنبال داشته است. توسعه بشر و به فراخور آن، تغییرات در سبک و سیاق زندگی افراد و متعاقبا افزایش بیسابقه جمعیت ساکن در این کره خاکی، با تاثیراتی قابل توجه به ویژه در ارتباط با محیط زیست همراه بوده است. فزاینده شدن این جریان در سایه شدت یافتن ضرب اهنگ توسعه و همزمان، افزایش مضرات و تهدیدات ناشی، در چند دهه اخیر، متقابلا با تشدید دغدغه مندی نسبت به محیط زیست و در نتیجه، انجام اقدامات مقتضی جهت کاهش اثرات سوء و حتی جلوگیری از وقوع آنها، به طرق مختلف، همراه بوده است. یکی از مهمترین این تلاشها، رویکرد، روش و یا ابزاری تحت عنوان ارزیابی اثرات توسعه بر محیط زیست است که در نیمه دوم قرن ۲۰ میلادی برای اولین بار در امریکا مطرح شد و کاربست آن، رفته رفته در تمامی کشورهای جهان فراگیر گشت. در این میان، ارزیابی اثرات محیط زیستی در کشور هلند، به عنوان یکی از پیشگامان در حوزه توجه به محیط زیست و حفظ آن، برای نخستین بار در سال ۱۹۸۷ میلادی، جایگاهی قانونی یافت. از آن زمان تاکنون، این کشور ضمن التزام جدی نسبت به پیشگیری و رفع تاثیرات مخرب ناشی از توسعه در خاک خود، راهنما و ارائه کننده خدمات در این زمینه به بیش از ۵۰ کشور در سراسر جهان بوده است. بر این اساس، مقاله حاضر با اتکا بر روش توصیفی- تبیینی به ارزیابی اثرات محیط زیستی در کشور هلند در قالب پیشینه فعالیتها، سیر تحول قوانین، نهادهای دستاندرکار، الزامات قانونی، فرآیند اجرا و نهایتا ویژگیهای برجسته، میپردازد که نتایج آن در عین حال، میتواند راهگشای سایر کشورها از جمله ایران، باشد.

Keywords:

ارزیابی اثرات محیط زیستی , پایداری , توسعه , محیط زیست , هلند