پندارهای نوافلاطونی در منطق الطیر عطار نیشابوری

حکمت نوافلاطونی، یکی از مهم­ترین مکاتب فلسفی یونان باستان است که در قرن سوم میلادی، فلوطین آن را به یک نظام فلسفی جامع و منسجم تبدیل کرد و سال­­های متمادی بر غرب و شرق تسلط یافت. این نظام فلسفی، ابتدا بر فلسفه و سپس بر عرفان مسیحی و تصوف اسلامی تاثیر گذاشت. شباهت های بسیاری در طرز نگرش فلوطین به هستی، با عارفانی چون سنایی، عطار، مولوی و... وجود دارد. در این مقاله برای داده ­های تحقیق، از روش تحلیلی توصیفی استفاده شده و هدف آن، نشان دادن دیدگاه­ های مشترک فلوطین و عطار در بیان مسائل فلسفی - عرفانی است. بنابراین این سوال مطرح است که این اشتراکات در بیان چه موضوعاتی است؟ از این رو نویسندگان تلاش دارند با شواهد شعری متعدد از منظومه منطق ­الطیر و به عنوان بخشی از نتایج پژوهش، نشان دهند که عطار به مثابه عارفی موحد، در جای جای این منظومه، به مسایلی نظیر وحدت وجود، عقل، روح­ و... که پیش از عارفان مسلمان، در آثار فلوطین آمده، اشاره کرده است. بررسی این شباهت ­ها، میزان تعامل اندیشه­ های نوافلاطونی را با آرای عطار نمایان ساخته است.

Keywords:

Neoplatonic Thoughts , Plotinus , Islamic Mysticism , Attar Neyshabouri , Manteg al-Tair. , اندیشه های نوافلاطونی , فلوطین , عرفان اسلامی , عطار نیشابوری , منطق الطیر.