"امر موقت" و توسعه هویت حرفه ای دانشجویان دکتری در ایران

در چند سال اخیر، تعداد دانشجویان دکتری افزایش یافته است. این پدیده، نگرش به فعالیت­ها و جایگاه دانشجویان دکتری را تغییر داده و بر فرآیند توسعه هویت حرفه­ای آنها تاثیر گذاشته است. در همین راستا این پژوهش سعی دارد توسعه هویت حرفه­ای دانشجویان دکتری علوم اجتماعی را بررسی کند. روش تحقیق، نظریه مبنایی است. این مقاله خوانشی عمل­گرایانه از روش نظریه مبنایی دارد و مدلی برای منطق کشف آن با استفاده از قیاس محتمل ارائه کرده است که نقش محقق و مفاهیم موجود در پیشینه نظری تحقیق در مراحل مختلف گردآوری و تفسیر داده­ها را روشن می­کند. داده­ها از طرق مصاحبه با ۱۵ نفر از دانشجویان رشته­های علوم اجتماعی در دانشگاه علامه طباطبایی گردآوری شده اند. یافته­های تحقیق نشان­دهنده عدم تعین هویت حرفه­ای دانشجویان دکتری است. دانشجویان در حوزه های مختلف به صورت موقت، فعالیت های متنوعی انجام می­دهند که واکنشی به فقدان چشم­انداز موقعیت حرفه­ای آنها است. فعالیت­های متنوع و موقت دانشجویان دکتری در زمینه­های مختلف با مفهوم نظری «امر موقت» توضیح داده شده است تا بتوان تنوع کنش­های دانشجویان را در سطح تجربی توضیح داد. به طور خلاصه «امر موقت»، موقعیت زمانی بین حال و آینده نا­معلوم است. این موقعیت ابهام آمیز، شکننده و سیال است. فرد در این موقعیت نمی­تواند نقش و جایگاه خود را در آینده تشخیص دهد. بنابراین به تناسب نیاز و برآوردهای ذهنی خود آموزش­های متفاوتی ­می­بیند و فعالیت­های مختلفی در میدان­های مختلف انجام می دهد. بر این اساس عدم تعین هویت حرفه­ای، تاکتیک ارادی دانشجو برای رویارویی با «امر موقت» است.

Keywords:

Ph.D. student , the temporary , professional identity , Grounded theory , Abduction