نامه به سردبیر

[۱]"اکوسیستم نوآوری" و "سیستم نوآوری" مفاهیمی هستند که بحث هایی زیادی در مورد تشابه و تفاوت آنها در پیشینه مدیریت فناوری و نوآوری مطرح شده است. برخی محققان معتقدند که اضافه شدن واژه Eco به ابتدای System چیز خاصی را به آن اضافه نکرده است [۱]. با این حال بررسی مطالعات مختلف صورت گرفته در حوزه اکوسیستم حاکی از آن است که به طورکلی دو رویکرد متفاوت نسبت به اکوسیستم وجود دارد: اول، اکوسیستم واقعی فضای کسب وکار و دوم، (اکو)سیستم در سطح ملی، منطقه ای و... که منشاء این دو با هم تفاوت دارد. این دو رویکرد ناشی از دو نگرش متفاوت نسبت به مفهوم اکوسیستم است. در رویکرد اول که منطبق با تعریف مور۱[۲] است [۲] اکوسیستم در سطح عملیاتی و راهبردی مورد استفاده قرار می گیرد. اما در رویکرد دوم که اکوسیستم در سطح ملی و منطقه ای را مطرح کرده به نوعی همان رویکرد سیستم نوآوری ملی، منطقه ای و بخشی بوده که توسط برخی نویسندگان مورد استفاده قرار گرفته است. اما باید توجه داشت که اکوسیستم در رویکرد اول از چند جنبه با سیستم نوآوری تفاوت دارد: ۱- دولت به عنوان یکی از بازیگران اصلی سیستم نوآوری مطرح است در حالی که نقش دولت در اکوسیستم نوآوری محدود است. اکوسیستم بیشتر بازارمحور است و بر خلاف سیستم نوآوری توجه کمتری به دولت و سیاست های آن دارد. ۲- در اکوسیستم نوآوری با توجه به اینکه بازیگران و روابط بین آنها به طور مداوم در حال تکامل است بنابراین مرز آن شناور بوده و تعیین یک مرز مشخص برای آن تا حد زیادی امکان پذیر نیست. اکوسیستم محدود به مرزهای جغرافیایی (ملی، منطقه ای و ...) نبوده و از این منظر با سیستم نوآوری تفاوت دارد. ۳- از نظر مور، اکوسیستم در حوزه کسب وکار دارای چرخه عمر است و به مرور زمان توسعه می یابد تا به مرحله بلوغ خود برسد و در انتها نیز با توجه به تغییرات محیطی، از بین می رود و یا ساختار خود را بازسازی می کند. در همین راستا محققان مختلف در مطالعات خود به ویژگی چرخه عمر اکوسیستم اشاره کرده اند و تحلیل های خود را بر اساس چرخه عمر اکوسیستم انجام داده اند ولی سیستم نوآوری دارای چرخه عمر نیست. ۴- از نظر مور، اکوسیستم اشاره به مجموعه ای از سازمان ها و نهادهایی دارد که فعالیت خود را حول یک سازمان یا پلتفرم مرکزی انجام می دهند. در این راستا محققان متعددی اشاره کرده اند که اکوسیستم دارای یک هسته و مرکز است (هسته می تواند شامل یک یا چند نهاد باشد) اما سیستم نوآوری دارای هسته و مرکز نیست. ۵- نتایج بررسی نظام مند مقالات ISI بیانگر این نکته است که مفهوم سیستم نوآوری عمدتا در مجلات مرتبط با سیاست، مطالعات اقتصادی، مدیریتی، فناوری و نوآوری به کار رفته در حالی که مفهوم اکوسیستم عمدتا در مجلات مرتبط با مدیریت استراتژیک، مدیریت فناوری و مدیریت مهندسی مورد استفاده قرار گرفته است. ۶- با توجه به اینکه اکوسیستم در سطح عملیاتی و راهبردی به کار گرفته می شود و همچنین به موضوع خلق ارزش به صورت مشترک توسط بازیگران توجه می کند بنابراین نسبت به سیستم نوآوری توجه بیشتری به تعاملات اجتماعی بین بازیگران دارد. ۷- اکوسیستم در مقایسه با سیستم نوآوری توجه و تمرکز بیشتری بر تعاملات اجتماعی بین بازیگران و تاثیر آن بر تکامل یکدیگر می کند.       شکل ۱) تفاوت های اکوسیستم نوآوری و سیستم نوآوری   * armankhaledi۱۱۰۲@gmail.com ۱[۲]- Moore