تاثیر شرکت در گروه حمایتی همتایان بر سلامت روان بیماران تحت درمان با همودیالیز

چکیده زمینه و هدف: بیماران تحت درمان با همودیالیز با طیف وسیعی از مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی روبرو شده و در نهایت در معرض ناتوانی قرار می گیرند. در گروه های حمایتی همتایان افراد با تجربه های مشابه، راهبردهایی را ارایه می دهند که منجر به بهبود کیفیت زندگی بیماران گردد. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر شرکت در گروه حمایتی همتایان بر سلامت روان بیماران تحت درمان با همودیالیز انجام شد. روش بررسی: پژوهش حاضر به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی شده با گروه مداخله و کنترل بر روی ۶۴ بیمار تحت همودیالیز در بیمارستان شهر سبزوار در سال ۱۳۹۲ انجام گرفت. روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده بوده و شرکت کنندگان با استفاده از بلوک های جایگشتی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. بیماران گروه کنترل مراقبت روتین بخش دیالیز را دریافت می کردند. جلسات حمایتی همتایان به مدت ۸ هفته به صورت ۲ ساعت در هفته جهت گروه مداخله برگزار شد و موضوع جلسات بر اساس مشکلات به دست آمده از نیاز و علاقه بیماران بود. در هر دو گروه داده ها با استفاده از بخش عملکرد روانی پرسشنامه ی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت بیماران دیالیزی قبل و بعد از مداخله جمع آوری شدند. داده ها با استفاده از آزمون تی زوجی و تی مستقل در نرم افزار SPSS نسخه ۱۸ تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: بین دو گروه مداخله و کنترل از نظر امتیازهای وضعیت سلامت روان بعد از اتمام مطالعه اختلاف معناداری وجود داشت (۰۵/۰P<). در گروه مداخله قبل و بعد از شرکت در گروه حمایتی همتایان، اختلاف آماری معناداری از نظر امتیازهای وضعیت سلامت روان وجود داشت (۰۵/۰P<) و سلامت روان بیمارن تحت همودیالیز در گروه مداخله افزایش یافت. نتیجه گیری کلی: با توجه به این که شرکت در گروه حمایتی همتایان موجب ارتقاء سلامت روان بیماران تحت همودیالیز می شود، نتایج این پژوهش می تواند در آموزش و مدیریت پرستاری کاربرد داشته باشد و توسط مدرسین پرستاری در آموزش بالینی دانشجویان پرستاری و طراحی فرایند پرستاری در بیماران تحت همودیالیز مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords:

Hemodialysis , Chronic kidney failure , Mental health , Peer group , همودیالیز , نارسایی مزمن کلیه , سلامت روانی , گروه حمایتی همتایان