عوامل مستعد کننده افسردگی پس از زایمان

زمینه و هدف: افسردگی پس از زایمان یکی از مشکلات اصلی بهداشتی به شمار می رود که عوارض سویی آن بر مادر و خانواده به جای می گذارد و می تواند با عوامل متعددی ارتباط داشته باشد. این پژوهش به هدف تعیین برخی عوامل مستعد کننده افسردگی پس از زایمان انجام گرفت.   روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی بوده که در آن ۵۶۰ نفر زن مراجعه­کننده به مراکز بهداشتی-درمانی تبریز دو ماه پس از زایمان به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای شرکت کردند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه استاندارد افسردگی ادینبرگ بود که به آن سه بخش مشخصات فردی، عوامل مادر-نوزادی و حمایتهای اجتماعی اضافه گردید. داده ها در نرم افزار آماری SPSS-۱۶ با استفاده از آزمونهای آماری کای دو، تحلیل واریانس یکطرفه، تی مستقل و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.   یافته ها: نتایج آزمون کای دو نشان داد که بین سن مادر، نوع زایمان، وضعیت تحصیلات مادر، بیماری مادر در دوران حاملگی، تعداد زایمان و دلخواه بودن جنس نوزاد با افسردگی پس از زایمان ارتباط آماری معنی داری وجود دارد (۰۵/۰> P ). همچنین نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که بین بیماری نوزاد بهنگام تولد و ناخواسته بودن حاملگی اخیر با افسردگی پس از زایمان ارتباط آماری معنی­داری وجود دارد (۰۵/۰> P ). نتایج آزمون تحلیل واریانس یکطرفه نشان داد که بین آمادگی مادر برای پذیرش مسئولیت نوزاد و احساس همسر در مورد حاملگی اخیر با افسردگی پس از زایمان ارتباط آماری معنی داری وجود دارد (۰۵/۰> P ). نتایج آزمون رگرسیون خطی نیز نشان داد که وضعیت اقتصادی، میزان تحصیلات، ناخواسته بودن بارداری، سطح استرس، بیمار بودن نوزاد و عدم آمادگی مادر برای پذیرش مسئولیت از مهمترین عوامل مرتبط با افسردگی پس از زایمان است(۰۵/۰> P ).   نتیجه گیری کلی: تاکید بیشتر بر لزوم افزایش آمادگی مادران و مراقبین آنها در زمینه عوامل خطر این اختلال و جلب حمایت خانوادگی و اجتماعی توسط مراقبین بهداشتی شامل پرستاران و ماماها می تواند در پیشگیری از اختلال افسردگی پس از زایمان موثر باشد.

Keywords:

Postpartum Depression , Social Support , Predisposing Factors , افسردگی پس از زایمان , حمایت اجتماعی , عوامل مستعد کننده